Hamas Israel war, Prime Minister Benjamin Netanyahu : હમાસ અને ઇઝરાયેલ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલુ છે. ઈઝરાયેલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુએ હમાસને ખતમ કરવાની જાહેરાત કરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તાજેતરનું યુદ્ધ નેતન્યાહુની ગઠબંધન સરકારને થોડી સ્થિરતા આપશે. નેતન્યાહુની લિકુડ પાર્ટીએ ઈઝરાયેલની અલ્ટ્રા-ઓર્થોડોક્સ પાર્ટીઓની મદદથી સરકાર બનાવી છે. તેમની સામે ભ્રષ્ટાચારનો કેસ પણ ચાલી રહ્યો છે.
છઠ્ઠી વખત વડાપ્રધાન
ઈઝરાયેલના વરિષ્ઠ નેતા બેન્જામિન નેતન્યાહુને ‘બીબી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેઓ છેલ્લે ગયા વર્ષે 1 નવેમ્બર (2022) ના રોજ ચૂંટણી જીત્યા હતા અને 29 નવેમ્બરના રોજ છઠ્ઠી વખત વડા પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. અલ જઝીરા દ્વારા આ સરકારને ઈઝરાયેલના ઈતિહાસની સૌથી ધાર્મિક અને કટ્ટરવાદી સરકાર તરીકે વર્ણવવામાં આવી હતી. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર નેતન્યાહૂની સરકારને કટ્ટરપંથી ધાર્મિક જૂથોનું સમર્થન પણ છે. નેતન્યાહુ ઇઝરાયેલના સૌથી લાંબા સમય સુધી વડાપ્રધાન તરીકે સેવા આપવાનો રેકોર્ડ ધરાવે છે.
બેન્જામિન નેતન્યાહુએ અમેરિકામાં અભ્યાસ કર્યો છે
બેન્જામિન નેતન્યાહુનો જન્મ 1949માં જાફા, તેલ અવીવ (ઇઝરાયેલનું એક શહેર)માં થયો હતો. નેતન્યાહુની માતા ઝીલા સેગલ ઇઝરાયેલમાં જન્મેલા યહૂદી હતા અને તેમના પિતા બેન્ઝિઓન નેતન્યાહુ પોલિશ યહૂદી હતા. તેઓ વ્યવસાયે ઈતિહાસકાર હતા અને શૈક્ષણિક જગતમાં જાણીતા હતા.
આ પહેલા બેન્જામિન નેતન્યાહુના પિતાનું નામ બેન્જિયન મિલેકોવસ્કી હતું. પેલેસ્ટાઈનમાં સ્થાયી થયા પછી તેણે પોતાની અટક બદલી. ઇઝરાયેલના વડા પ્રધાનના પૂર્વજોના મૂળ સ્પેનમાં હોવાનું કહેવાય છે. 1963 માં, બેન્જામિન નેતન્યાહુનો પરિવાર અમેરિકા ગયો કારણ કે તેના પિતાને સારી શૈક્ષણિક સ્થિતિ મળી હતી.
નેતન્યાહુના પિતાને ‘રિવિઝનિસ્ટ ઝાયોનિસ્ટ’ માનવામાં આવે છે. તેમનું માનવું હતું કે ઈઝરાયેલ જોર્ડન નદીની બંને બાજુએ હોવું જોઈએ. તેણે પડોશી આરબ દેશો સાથેના કરારો સ્વીકારવાનો પણ ઇનકાર કર્યો હતો.
અમેરિકા જતા પહેલા બેન્જામિન નેતન્યાહુનું પ્રારંભિક શિક્ષણ જેરુસલેમ (ઈઝરાયેલની રાજધાની)માં થયું હતું. વધુ અભ્યાસ અમેરિકામાં થયો.
પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદી ઘાયલ થયો હતો
જ્યારે બેન્જામિન નેતન્યાહુ 18 વર્ષના હતા, ત્યારે તેમનો પરિવાર ઇઝરાયેલ પાછો ફર્યો. તેઓ 1967માં ઈઝરાયેલની સેનામાં જોડાયા હતા. તે ઈઝરાયેલી સેનાના વિશેષ કમાન્ડો યુનિટ સૈરેત મત્કલમાં કેપ્ટન હતો. સેનામાં હતા ત્યારે પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદીઓના હુમલામાં તે ઘાયલ થયો હતો. હકીકતમાં, 1972 માં, પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદીઓએ બેલ્જિયમના વિમાનને હાઇજેક કર્યું હતું જ્યારે તે ઇઝરાયેલમાં ઉતર્યું હતું, આ દરમિયાન નેતન્યાહૂ ઘાયલ થયા હતા. નેતન્યાહૂ 1973ના આરબ-ઇઝરાયેલ યુદ્ધમાં પણ પોતાના દેશ માટે લડ્યા હતા.
બીબીસીના અહેવાલ મુજબ નેતન્યાહુના ભાઈ જોનાથનની 1976માં યુગાન્ડામાં હત્યા થઈ હતી. તે અપહરણ કરાયેલા વિમાનમાંથી બંધકોને છોડાવવાના ઓપરેશનનું નેતૃત્વ કરી રહ્યો હતો. નેતન્યાહુએ તેમના ભાઈની યાદમાં આતંકવાદ વિરોધી સંસ્થાની સ્થાપના કરી.
અમેરિકામાં મોટી જવાબદારી લીધી
1982 માં, બેન્જામિન નેતન્યાહુને વોશિંગ્ટનમાં ઇઝરાયેલી એમ્બેસીમાં ચીફ ઓફ મિશન તરીકે મોકલવામાં આવ્યા હતા. 1984માં તેઓ સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ઈઝરાયેલના રાજદૂત તરીકે નિયુક્ત થયા.
નેતન્યાહુ અંગ્રેજીના સારા વક્તા છે. તેની મદદથી, તે ટૂંક સમયમાં અમેરિકન ટેલિવિઝન પર એક જાણીતો ચહેરો બની ગયો. તેઓ અમેરિકામાં ઇઝરાયેલનું અસરકારક પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે જાણીતા બન્યા હતા.
1988માં નાયબ વિદેશ મંત્રી બન્યા
નેતન્યાહુને વડા પ્રધાન યિત્ઝાક શમીરના કાર્યકાળ દરમિયાન નાયબ વિદેશ પ્રધાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. ટૂંક સમયમાં જ પાર્ટીમાં પણ તેમનું કદ વધી ગયું. 1993માં તેઓ ઇઝરાયેલની જમણેરી લિકુડ પાર્ટીના અધ્યક્ષ બન્યા. 1992ની ચૂંટણીમાં લિકુડ પાર્ટીનો પરાજય થયો હતો. નેતન્યાહુએ વિજય માટે વ્યૂહરચના બનાવી. જોકે, થોડા સમય બાદ પાર્ટીની કમાન નેતન્યાહુના હાથમાંથી નીકળીને એરિયલ શેરોનના હાથમાં ગઈ. 2005માં શેરોન લિકુડ છોડીને કાદિમાની રચના કર્યા પછી જ નેતન્યાહુએ પાર્ટીની કમાન પાછી મેળવી.
સતત 12 વર્ષ વડાપ્રધાન રહેવાનો રેકોર્ડ
નેતન્યાહુ 1996માં પ્રથમ વખત વડાપ્રધાન બન્યા અને 1999 સુધી પદ પર રહ્યા. આ પછી, તેઓ 2009 થી 2021 સુધી રેકોર્ડ 12 વર્ષ સુધી પીએમ રહ્યા. તેમણે નવેમ્બર 2022માં છઠ્ઠી વખત પદ સંભાળ્યું હતું.
છેતરપિંડી, વિશ્વાસઘાત અને ભ્રષ્ટાચારના આરોપો
અલ જઝીરાના અહેવાલ મુજબ નેતન્યાહુ પર છેતરપિંડી અને ભ્રષ્ટાચારનો આરોપ છે. તેના પર તેના કરોડપતિ મિત્રો પાસેથી મોંઘી ભેટ લેવાનો અને તેના બદલામાં તેમને ફાયદો કરાવવાનો આરોપ છે. ઓસ્કાર-નોમિનેટેડ ઇઝરાયલી-અમેરિકન હોલીવુડ પ્રોડ્યુસર આર્નોન મિલ્ચનનું નામ પણ આવા લોકોમાં છે. આરોપ છે કે 2009માં મિકેલોને નેતન્યાહુને લગભગ એક લાખ ડોલરની ભેટ આપી હતી, જેમાં મોંઘી દારૂ અને સિગારનો સમાવેશ થતો હતો. બદલામાં વડાપ્રધાને તેમને અમેરિકન વિઝા અપાવવામાં મદદ કરી.
2019 માં, નેતન્યાહુ પર સકારાત્મક કવરેજના બદલામાં મીડિયા ટાયકૂનને લાભ આપવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. નેતન્યાહુએ ઈઝરાયેલના અખબાર ‘યેદિયત અહરોનાત’માંથી પોતાના પક્ષમાં સમાચાર પ્રકાશિત કર્યા હતા. જો કે, નેતન્યાહુએ કોઈપણ ગેરરીતિમાં સંડોવણીનો ઇનકાર કર્યો હતો. 2019માં દોષિત જાહેર થયા બાદ તેમણે વડાપ્રધાન પદ છોડવું પડ્યું હતું. માર્ચ 2021ની સંસદીય ચૂંટણીમાં તેમને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પરંતુ તેણે 2022 માં ફરીથી સત્તા મેળવી.
