Uniform Civil Code : ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવાની ચર્ચાઓ લાંબા સમયથી ચાલી રહી છે. પરંતુ હવે ટૂંક સમયમાં ઉત્તરાખંડમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ થઈ શકે છે. ઉત્તરાખંડ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ ડ્રાફ્ટિંગ કમિટીના ચેરમેન શત્રુઘ્ન સિંહે સોમવારે કહ્યું કે પાંચ સભ્યોની ડ્રાફ્ટ કમિટીની આજે છેલ્લી બેઠકમાં કમિટીએ યૂસીસીના ડ્રાફ્ટ રિપોર્ટ પર કમિટીએ પોતાની અંતિમ મંજૂરી આપી દીધી છે. યુસીસી ડ્રાફ્ટ રિપોર્ટ પ્રકાશિત કર્યા બાદ સમિતિ તેને મુખ્યમંત્રી પુષ્કરસિંહ ધામીને સુપરત કરશે. ઉત્તરાખંડમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (યુસીસી) માટે નિયમો ઘડનાર સમિતિની ભલામણોમાં લગ્ન અને લિવ-ઇન રજિસ્ટ્રેશન માટે ડિજિટલ સુવિધાઓ, દસ્તાવેજો અને સુધારાનો સમાવેશ થાય છે.
સમિતિએ 500 પાનાનો રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો
યુસીસીની નિયમો અને નિયમન સમિતિએ તેની પેટા સમિતિઓ સાથે ફેબ્રુઆરીમાં તેની શરૂઆતથી અત્યાર સુધીમાં 130 થી વધુ બેઠકો યોજી છે. સમિતિના સભ્યોએ જણાવ્યું હતું કે સમિતિએ 500 પાનાનો રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે અને ટૂંક સમયમાં જ તેને રાજ્ય સરકારને સુપરત કરવામાં આવશે.
નિવૃત્ત આઈએએસ અધિકારી શત્રુઘ્ન સિંહની અધ્યક્ષતાવાળી સમિતિએ જણાવ્યું હતું કે તેઓએ ભલામણ કરી છે કે લગ્નોની નોંધણી માટે સંબંધિત ઓથોરિટી સબ-રજિસ્ટ્રાર અથવા ગ્રામ પંચાયત વિકાસ અધિકારી હોવી જોઈએ, જે ગામોમાં જન્મ અને મૃત્યુની નોંધણી માટે જવાબદાર છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સમિતિ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી રહેલા આ અહેવાલમાં યુસીસીને લગતા અમલીકરણના નિયમો તેમજ કાનૂની નિષ્ણાતો એમ બંનેનો સમાવેશ કરતી નિયમ ઘડવાની પ્રક્રિયાની વિસ્તૃત રજૂઆત કરવામાં આવશે. ભાજપ ઉત્તરાખંડ યુસીસીનો ઉપયોગ અન્ય રાજ્યો માટે રોલ મોડેલ તરીકે કરવાનો ઇરાદો ધરાવે છે, તેથી નિયમો આને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યા છે.
ડિજિટલ ડોક્યુમેન્ટેશન માટે એક વેબસાઇટ અને મોબાઇલ એપ્લિકેશન પહેલેથી જ તૈયાર છે
પેનલના સભ્યોએ જણાવ્યું હતું કે ડિજિટલ ડોક્યુમેન્ટેશન માટે એક વેબસાઇટ અને મોબાઇલ એપ્લિકેશન પહેલેથી જ તૈયાર છે અને તેને સંબંધિત સરકારી વેબસાઇટ્સ અને ડેટાબેઝ સાથે જોડવામાં આવશે. યુસીસી લાગુ થયા પછી તે કામ કરવાનું શરૂ કરશે. શત્રુઘ્ન સિંહે જણાવ્યું હતું કે સોમવારની બેઠકમાં અંતિમ વિગતો તૈયાર કરવામાં આવી છે અને અહેવાલ સમય પહેલા તૈયાર કરવામાં આવશે અને ટૂંક સમયમાં મુખ્યમંત્રી પુષ્કરસિંહ ધામીને મોકલવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો – માલદીવ રાષ્ટ્રપતિ સાથે મુલાકાત કરતાં PM મોદીએ કહ્યું – ભારતે હંમેશા પડોશી હોવાની જવાબદારી નિભાવી
હવે એવી આશા રાખવામાં આવી રહી છે કે મુખ્યમંત્રી પુષ્કર ધામીની જાહેરાત અનુસાર રાજ્ય સરકાર 9 નવેમ્બરના રોજ રાજ્યના સ્થાપના દિવસે સમાન નાગરિક સંહિતા અધિનિયમ ઉત્તરાખંડ 2024 લાગુ કરી શકે છે.
શત્રુઘ્ન સિંહે જણાવ્યું હતું કે તેમની એક મુખ્ય ભલામણ એ છે કે લોકોને તેમના લગ્ન અને લિવ-ઇન-રિલેશનશિપની સાથે ડિજિટલ રીતે નોંધણી કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવે. જે લોકો બહુ ડિજિટલી સાક્ષર નથી, તેમના માટે અમે કોમન સર્વિસ સેન્ટરની મદદ લેવાનો પ્રસ્તાવ મુક્યો છે. અમે કેન્દ્ર અને રાજ્ય બંને સ્તરે સીએસસીના પ્રતિનિધિઓ સાથે વાત કરી છે. તેમણે કહ્યું કે અધિકારીઓ ડેટાની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સુરક્ષિત યજમાનની શોધમાં છે.
ઉત્તરાખંડ વિધાનસભાએ આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં યુસીસી બિલ પસાર કર્યું હતું. જેમાં લગ્ન, છૂટાછેડા, ઉત્તરાધિકાર અને લિવ ઇન રિલેશનશિપ સાથે જોડાયેલા કાયદા સામેલ છે. ત્યારબાદ યુસીસીની જોગવાઈઓનો કેવી રીતે અમલ કરવામાં આવશે તે નક્કી કરવા માટે નિયમ-નિર્માણ અને અમલીકરણ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. સિંહની અધ્યક્ષતાવાળી સમિતિમાં ઉત્તરાખંડ પોલીસના એડીજી (એડમિનિસ્ટ્રેશન) અમિત સિન્હા અને ઉત્તરાખંડના નિવાસી કમિશનર અજય મિશ્રાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
(અહેવાલ – અવનીશ મિશ્રા)
