caste Census 2027: ભારત સરકારે સોમવારે વસ્તી ગણતરી 2027 ને સૂચિત કરી છે. આ સાથે, વસ્તી ગણતરીની પ્રક્રિયા હવે સત્તાવાર રીતે શરૂ થઈ ગઈ છે. 2011 પછી આ દેશની પ્રથમ વસ્તી ગણતરી હશે. વસ્તી ગણતરીનું કાર્ય બે તબક્કામાં પૂર્ણ થશે. પ્રથમ તબક્કો 1 ઓક્ટોબર, 2026 ના રોજ લદ્દાખ અને જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડના બરફથી ઢંકાયેલા વિસ્તારો માટે શરૂ થશે. બીજો તબક્કો 1 માર્ચ, 2027 ના રોજ દેશના બાકીના ભાગો માટે શરૂ થશે.
વસ્તી ગણતરી શા માટે જરૂરી છે?
વસ્તી ગણતરી કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ આધારે, ચૂંટણી મતવિસ્તાર બનાવવામાં આવે છે અને SC અને ST શ્રેણીઓ માટે બેઠકો અનામત રાખવામાં આવે છે. શિક્ષણથી લઈને ગ્રામીણ વિકાસ સુધીના મંત્રાલયો શાળાઓ, પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો અને માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સ શોધવા માટે વસ્તી ગણતરીના ડેટાનો ઉપયોગ કરે છે.
બંધારણની કલમ 82 સૌથી તાજેતરની વસ્તી ગણતરીના આધારે મતવિસ્તારોનું સીમાંકન કરવાનો આદેશ આપે છે. કલમ 330 અને 332, વસ્તી ગણતરીના પ્રમાણના આધારે વિધાનસભાઓમાં SC અને ST માટે બેઠકો અનામત રાખે છે.
વસ્તી ગણતરી કેવી રીતે હાથ ધરવામાં આવે છે?
આ પ્રક્રિયા બે તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે. પહેલો તબક્કો ઘરોની યાદી બનાવવાનો અને ઘરોની ગણતરી કરવાનો છે અને પછી બીજો તબક્કો વસ્તી ગણતરીનો છે. આ તબક્કાઓ વચ્ચે ઘણા મહિનાઓનો અંતર છે. વસ્તી ગણતરી પૂર્ણ કરવા માટે લગભગ 30 લાખ વસ્તી ગણતરી કરનારાઓની જરૂર પડશે. તેમાંથી મોટાભાગના શાળા શિક્ષકો હોવાની અપેક્ષા છે. આ ઉપરાંત જિલ્લા અને ઉપ-જિલ્લા સ્તરે લગભગ 1,20,000 કામદારો છે. તેઓ વસ્તી ગણતરીના કાર્યનું સંચાલન, દેખરેખ અથવા મદદ કરે છે.
ઘર સૂચિકરણનો તબક્કો
ઘર સૂચિકરણના તબક્કામાં, દેશના દરેક માળખાની મુલાકાત લેવામાં આવે છે જેથી ઇમારતો અને ઘરોની લાક્ષણિકતાઓ રેકોર્ડ કરી શકાય. ગણતરીકર્તા ઘરના વડા, સભ્યોની સંખ્યા, તેના બાંધકામમાં વપરાતી સામગ્રી, રૂમની સંખ્યા, પાણી અને વીજળીનો સ્ત્રોત, રસોઈ માટે વપરાતું બળતણ અને ટીવી, ફોન, વાહન વગેરે જેવી સંપત્તિઓની ઉપલબ્ધતા વિશે ડેટા એકત્રિત કરે છે.
વસ્તી ગણતરી
આ ગૃહ ગણતરી પછીનો તબક્કો છે. આમાં વ્યક્તિગત ડેટા એકત્રિત કરવા પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવે છે. આમાં, નામ, ઉંમર, લિંગ, જન્મ તારીખ, ઘરના વડા, વૈવાહિક સ્થિતિ, શિક્ષણ, ધર્મ, જાતિ, અપંગતાની સ્થિતિ વિશે ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવે છે. 2027 ની વસ્તી ગણતરી ભારતના ઇતિહાસમાં પ્રથમ ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી હશે.
આ પણ વાંચોઃ- અમદાવાદ પ્લેન ક્રેશ બાદ નરોડાનો મ્યુઝિક ડિરેક્ટર ગુમ, છેલ્લું લોકેશન વિમાન દુર્ઘટનાથી 700 મીટર દૂર
આમાં મોબાઇલ એપ્લિકેશન્સ અને રીઅલ ટાઇમ મોનિટરિંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. 1931 પછીની આ પહેલી વસ્તી ગણતરી પણ છે જેમાં તમામ સમુદાયો માટે જાતિનો ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે.
