Rajasthan Assembly Election, BJP and Congress : રાજસ્થાનની ચૂંટણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે, 199 બેઠકો પર લોકોએ જોરશોરથી પોતાના મતદાન અધિકારનો ઉપયોગ કર્યો છે. ઘણા લોકોએ પોતાના મતાધિકારનો એટલો ઉત્સાહપૂર્વક ઉપયોગ કર્યો છે કે અત્યાર સુધીમાં 73.65 ટકા મતદાન થયું છે. સાંજે 6 વાગ્યાથી મતદાન થયું નથી, પરંતુ ચૂંટણી પંચ દ્વારા હજુ સુધી સત્તાવાર આંકડા જાહેર કરવામાં આવ્યા ન હોવાથી મતદાનની ટકાવારી વધુ વધવાનો પૂરેપૂરો અવકાશ છે.
કયા જિલ્લાઓમાં બમ્પર મતદાન થયું?
આ વખતે રાજસ્થાનના પાંચ જિલ્લા એવા છે જ્યાં 80 ટકાથી વધુ મતદાન નોંધાયું છે, જ્યારે 9 જિલ્લા એવા છે જ્યાં 75 ટકાથી વધુ મતદાન થયું છે. એવા ઘણા જિલ્લા હતા જ્યાં જનતાએ 70 ટકાનો આંકડો પાર કર્યો હતો. હવે આ વલણ સ્પષ્ટપણે સૂચવે છે કે જનતાએ તેમના મતાધિકારનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કર્યો છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે આ બમ્પર વોટિંગનો ફાયદો કોને થશે – ભાજપ કે કોંગ્રેસ? છેવટે, રિવાજ બદલાશે કે રિવાજ જ રહેશે?
બમ્પર વોટ મેળવતા જિલ્લાઓનું સમીકરણ
રાજસ્થાનના છેલ્લા 20 વર્ષના ચૂંટણી ટ્રેક રેકોર્ડને ડીકોડ કરવામાં આવશે, પરંતુ તે પહેલાં તે જિલ્લાઓ વિશે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે જ્યાં આ વખતે 80 ટકાથી વધુ મતદાન થયું છે. આ યાદીમાં બાંસવાડા, હનુમાનગઢ, જેસલમેર, ઝાલાવાડ, પ્રતાપગઢનો સમાવેશ થાય છે. બાંસવાડા જિલ્લામાં કુલ પાંચ બેઠકો છે જે SC અનામત છે. આ કોંગ્રેસનો મજબૂત ગઢ માનવામાં આવે છે અને અહીં કોંગ્રેસે મોટાભાગની બેઠકો જીતી છે. હવે આ વખતે વધુ મતદાન સમર્થનના સંકેત છે કે પરિવર્તનનો પવન તે 3 ડિસેમ્બરે સ્પષ્ટ થશે.
તેવી જ રીતે, જો આપણે ઝાલાવાડ જિલ્લાની વાત કરીએ, તો ત્યાંથી ચાર બેઠકો છે – ઝાલરાપાટન, દાગ, ખાનપુર અને મનોહર. અહીં પણ ઝાલરાપાટન ભાજપના સૌથી શક્તિશાળી નેતા અને પૂર્વ સીએમ વસુંધરા રાજેની બેઠક છે. અહીંનો રાજકીય ઈતિહાસ દર્શાવે છે કે લોકો જાતિ અને ધર્મને ધ્યાનમાં લીધા વગર મતદાન કરે છે. આ જિલ્લામાં થયેલા બમ્પર મતદાને પણ કોંગ્રેસ અને ભાજપ બંનેને આશા જગાવી છે.
છેલ્લા 20 વર્ષથી વોટિંગ પેટર્ન ડીકોડ કરવામાં આવી છે
હવે ચાલો 20 વર્ષ જૂના ચૂંટણી વલણ વિશે વાત કરીએ જે ચોક્કસપણે એક સંકેત તરીકે કામ કરે છે. છેલ્લા 20 વર્ષની ચૂંટણીની પેટર્ન દર્શાવે છે કે જ્યારે પણ રાજસ્થાનમાં વધુ મતદાન થયું છે ત્યારે તેનો સીધો ફાયદો ભાજપને મળ્યો છે, જ્યારે જ્યારે પણ મતદાનમાં થોડો ઘટાડો થયો છે ત્યારે રાજ્યમાં કોંગ્રેસની સરકાર બની છે. જો છેલ્લી ચાર ચૂંટણીની વોટિંગ પેટર્નને ડીકોડ કરવામાં આવે તો આ સ્થિતિ કાચની જેમ સ્પષ્ટ થાય છે.
ગત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કુલ 74.06 ટકા મતદાન થયું હતું. પરંતુ મોટી વાત એ છે કે તે વખતે 2013ની સરખામણીમાં ઘણી ઓછી વોટ ટકાવારી નોંધાઈ હતી. વાસ્તવમાં, 2013ની ચૂંટણીમાં 75.04% મતદાન થયું હતું, તેથી 2018માં તેમાં થોડો ઘટાડો થયો હતો. આ જ ઉણપને કારણે રાજ્યમાં કોંગ્રેસની સરકાર સત્તામાં આવી. આ રીતે 2013ની ચૂંટણીઓ પર નજર કરીએ તો તેમાં ભાજપની ભીષણ લહેર જોવા મળી હતી. વસુંધરાના નેતૃત્વમાં 163 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસ માત્ર 21 બેઠકો પર જ ઘટી હતી.
ઓછું મતદાન – કોંગ્રેસની વાપસી, વધુ મતદાન – ભાજપ સરકાર!
હવે તે ચૂંટણીમાં મતદાનની ટકાવારી 75.04% હતી જે 2008ની વિધાનસભા ચૂંટણી કરતાં ઘણી વધારે હતી. 2008ની ચૂંટણીમાં માત્ર 66.25% લોકોએ પોતાના મતાધિકારનો ઉપયોગ કર્યો હતો, આવી સ્થિતિમાં 2013માં લગભગ 10%નો ઉછાળો આવ્યો હતો અને રાજ્યમાં જંગી બહુમતી સાથે ભાજપની સરકાર બની હતી. થોડે આગળ જઈએ તો 2008ની રાજસ્થાન ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે સરકાર બનાવી હતી. તે ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને ફરી ઓછા મતદાનનો ફાયદો મળ્યો હતો.
હકીકતમાં 2003ની ચૂંટણીમાં, 67.18% મત પડ્યા હતા, જે 2008 સુધીમાં 66.25% સુધી પહોંચી ગયા હતા, જેનો અર્થ એ થયો કે ફરીથી જનતાએ ઓછું મતદાન કર્યું હતું. પરિણામ એ આવ્યું કે રાજસ્થાનમાં અશોક ગેહલોત સીએમ બન્યા અને કોંગ્રેસ ફરી સત્તામાં આવી. જો 2003ની વાત કરીએ તો તે સમયે 1998ની સરખામણીમાં વધુ મતદાન જોવા મળ્યું હતું અને ત્યારબાદ ભાજપે રાજ્યમાં પુનરાગમન કર્યું હતું. એટલે કે છેલ્લા 20 વર્ષની આ વોટિંગ પેટર્ન દર્શાવે છે કે ઓછા વોટનો અર્થ એ થઈ શકે છે કે કોંગ્રેસ સત્તામાં આવી શકે છે, જ્યારે વધુ વોટ ભાજપની તકો વધારી શકે છે. જો કે આ ચૂંટણીમાં 2018ની સરખામણીમાં થોડા વધુ વોટ પડ્યા છે, જેથી કોની સરકાર બનવા જઈ રહી છે તેની અટકળો અત્યારથી જ શરૂ થઈ ગઈ છે.
