Manoj CG : મંગળવારે લોકસભામાં અવિશ્વાસની દરખાસ્ત પર ચર્ચાની શરૂઆત થઈ હતી. કોંગ્રેસ દ્વારા લગાવવામાં આવેલા અને વિરોધ પક્ષ INDIA ગઠબંધન દ્વારા સમર્થિત દેખીતી રીતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ગૃહમાં આવવા અને મણિપુરની સ્થિતિ પર બોલવા દબાણ કરવા માટે પ્રયાસ કરતા જોવા મળ્યા હતા. જોકે, આ બધું 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીઓ માટે રાજકીય રમત માનવામાં આવી રહ્યું છે. મણિપુર ના ઘણા મોરચે ભાજપ સરકારની “નિષ્ફળતા” ને પ્રકાશિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને ચર્ચાના મુદ્દાઓમાંનું એક હતું .
ચીન સાથેની વણઉકેલાયેલી સરહદથી લઈને મોંઘવારી, બેરોજગારી, અર્થવ્યવસ્થાને સંભાળવી, તપાસ એજન્સીઓનો દુરુપયોગ, સંઘવાદ પર હુમલો, મહિલાઓની સુરક્ષા, કુસ્તીબાજોના વિરોધ, ખેડૂતોના આંદોલન, ખાનગીકરણ સુધી, વિરોધ પક્ષોએ સંસદના ભવ્ય સ્ટેજનો ઉપયોગ કર્યો. સામાન્ય ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને સ્પષ્ટપણે વિવિધ મુદ્દાઓ પર સરકારને ઘેરેવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. જોકે આ ચર્ચા દરમિયાન વડાપ્રધાન ગૃહમાં નહોતા.
લોકસભામાં કોંગ્રેસના નેતા ગૌરવ ગોગોઈ, જેમણે અવિશ્વાસની દરખાસ્ત માટે નોટિસ આપી હતી અને ચર્ચા શરૂ કરી હતી, તે કદાચ એકમાત્ર વક્તા હતા જેમણે મણિપુર વિશે લાંબી વાત કરી હતી. તેમણે ભાજપના રાષ્ટ્રવાદના બેનરનો સામનો કરવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો. કારણ કે ભાજપ વિરોધી ગઠબંધનએ પોતાનું નામ INDIA રાખ્યું છે.
તૃણમૂલ કોંગ્રેસ, ડીએમકે અને સમાજવાદી પાર્ટી જેવા પ્રાદેશિક પક્ષોએ મણિપુરમાં હિંસા પર અંકુશ મેળવવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ સરકાર પર પ્રહાર કરતી વખતે પણ રાજ્યના વિશિષ્ટ મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું, 80 દિવસથી વધુ સમયથી વડાપ્રધાનના મૌન પર સવાલ ઉઠાવ્યા, સંસદમાં તેમની ગેરહાજરી – સત્ર દરમિયાન અને ખાસ કરીને આજે જ્યારે ચર્ચા શરૂ થઈ હતી – અને એન બિરેન સિંહ સરકારને બરતરફ કરવાની માંગ કરી હતી.
ઘણા વિપક્ષી નેતાઓએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે સરકારો નિષ્ફળ ગઈ હોવાથી સુપ્રીમ કોર્ટે ત્રણ જજની પેનલની રચના કરવી પડી હતી. વિપક્ષના હુમલાની મોટી થીમ બીજેપીના ડબલ એન્જિન સરકારના રાજકીય સૂત્રને પંચર કરવાની હતી અને મણિપુરમાં જ્યાં ભાજપ સરકારનું નેતૃત્વ કરે છે ત્યાં હિંસાને નિયંત્રિત કરવામાં કેન્દ્રની નિષ્ફળતા દેખાઈ હતી.
ગોગોઈએ વડા પ્રધાનને મણિપુરમાં સર્વપક્ષીય પ્રતિનિધિમંડળનું નેતૃત્વ કરવા અને ત્યાં વિવિધ સંસ્થાઓને મળીને શાંતિ પુનઃસ્થાપિત કરવાના નિષ્ઠાવાન પ્રયાસો કરવા જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે વડાપ્રધાન ચૂપ છે કારણ કે તેમને તેમની ભૂલો સ્વીકારવાનું પસંદ નથી. તેમણે કહ્યું કે મોદીએ સ્વીકારવું પડશે કે તેમની ડબલ એન્જિન સરકાર મણિપુરમાં નિષ્ફળ ગઈ છે. તે ભૂલો સ્વીકારવા કરતાં મૌન રહેવાનું પસંદ કરે છે.
તેમણે માર્ટિન લ્યુથર કિંગને ટાંકીને કહ્યું હતું કે “ક્યાંય પણ અન્યાય એ દરેક જગ્યાએ ન્યાય માટે ખતરો છે” અને ઉમેર્યું “જો મણિપુર સળગી રહ્યું છે તો ભારત સળગી રહ્યું છે… જો મણિપુરનું વિભાજન થશે, તો દેશનું વિભાજન થશે”. “જ્યારે કોવિડના બીજા તરંગ દરમિયાન લોકો શ્વાસ માટે હાંફતા હતા, ત્યારે વડા પ્રધાન પશ્ચિમ બંગાળમાં મત માંગી રહ્યા હતા. જ્યારે મણિપુરમાં મહિલાઓ પર અત્યાચાર થઈ રહ્યો હતો ત્યારે વડાપ્રધાન કર્ણાટકમાં વોટ માંગી રહ્યા હતા. આ કેવો રાષ્ટ્રવાદ છે જે સત્તાને રાષ્ટ્ર ઉપર મૂકે છે?
તેમણે યાદ કર્યું કે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી 2002ના કોમી રમખાણો પછી ગુજરાતની મુલાકાતે આવ્યા હતા. તેમણે આગળ કહ્યું કે જ્યારે મહિલા કુસ્તીબાજો રસ્તાઓ પર વિરોધ કરી રહી હતી, જ્યારે આંદોલન દરમિયાન ખેડૂતોના જીવ ગયા હતા અને દિલ્હી રમખાણોથી હચમચી ગયું હતું ત્યારે વડાપ્રધાન ચૂપ હતા . તેમણે કહ્યું કે જ્યારે રાહુલ ગાંધીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે જ્યારે તેઓ વિદેશ પ્રવાસ પર તેમની સાથે હતા ત્યારે એક ચોક્કસ બિઝનેસ જૂથને ફાયદો થાય છે ત્યારે વડાપ્રધાન પણ મૌન હતા .
ગોગોઈએ કહ્યું કે “જ્યારે અમે ચીન દ્વારા ઘૂસણખોરી પર સરકારને પ્રશ્ન કર્યો, ત્યારે વડા પ્રધાન મૌન રહ્યા. જ્યારે જમ્મુ અને કાશ્મીરના ભૂતપૂર્વ લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરે કહ્યું કે તેણે પુલવામામાં સૈનિકો માટે રક્ષણ માંગ્યું હતું પરંતુ તેને નકારી કાઢવામાં આવ્યું, ત્યારે વડા પ્રધાન મૌન રહ્યા.”
તેમણે મણિપુર, હરિયાણા, કર્ણાટક કે મધ્ય પ્રદેશમાં, વોટ જીતવા માટે સરકાર પર નફરત ફેલાવવાનો આરોપ લગાવ્યો – રાહુલ ગાંધીના હુમલાની પાલતુ રેખા – અને કહ્યું કે “તમે ગમે તેટલી નફરત ફેલાવો, અમે ખોલવા માટે કટિબદ્ધ છીએ’.
તેમના પક્ષના સાથીદાર મનીષ તિવારીએ કહ્યું કે સરકારોનું મૂલ્યાંકન પાંચ પરિબળો પર થાય છે – રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, આર્થિક વિકાસ, સાંપ્રદાયિક સંવાદિતા, સંસ્થાઓની સ્વતંત્રતા અને વિદેશ નીતિ. “તે દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે કે આ સરકાર છેલ્લા નવ વર્ષમાં તમામ પાંચ મુદ્દાઓ પર નિષ્ફળ રહી છે,” તેમણે કહ્યું.
તિવારીએ સરકારને સ્પષ્ટતા કરવા કહ્યું કે શું લેહના પોલીસ અધિક્ષકનો અહેવાલ કે ભારતે લદ્દાખમાં 26 પેટ્રોલિંગ પોઈન્ટ્સ સુધી પહોંચ ગુમાવી દીધી છે અને જો તે સાચું છે કે ભારતીય ભૂમિ પર ભારત અને ચીન વચ્ચે 18 રાઉન્ડની વાટાઘાટો બાદ બફર ઝોન બનાવવામાં આવ્યા હતા.
ભારત ગઠબંધનના અન્ય ઘટકોએ પણ મણિપુર અને ચર્ચાનો ઉપયોગ રાજકીય વાર્તાને વણાટ કરવા માટે સ્પ્રિંગબોર્ડ તરીકે કર્યો હતો. જ્યારે ડીએમકેના ટીઆર બાલુએ તમિલનાડુ સાથે “સાતકા-ભાઈ”ની સારવાર કરવામાં આવી રહી છે તે વિશે વાત કરી, ટીએમસીના સૌગાતા રોયે સરકાર પર રાજ્ય સરકારોને નબળી પાડવાનો પ્રયાસ કરવાનો આરોપ મૂક્યો, ઉમેર્યું કે પશ્ચિમ બંગાળ પીડિત બન્યું છે કારણ કે “તેઓએ નરેગા માટેના તમામ નાણાં રોકી દીધા છે અને પીએમ આવાસ યોજના માટે. સમાજવાદી પાર્ટીના ડિમ્પલ યાદવે કહ્યું કે ઉત્તર પ્રદેશમાં મહિલાઓ વિરુદ્ધ અપરાધ વધી રહ્યા છે.
દેખીતી રીતે, ચૂંટણી દરેકના મગજમાં હતી. બાલુએ તમિલનાડુમાં AIIMS સ્થાપવા માટે ફાળવવામાં આવેલા ભંડોળના અભાવ વિશે વાત કરી અને કહ્યું કે સરકારે સેતુસમુદ્રમ પ્રોજેક્ટને અટકાવ્યો છે. ત્યારબાદ તેમણે કહ્યું કે વડા પ્રધાન તમિલ કવિ તિરુવલ્લુવરને ઘણી વાર ટાંકશે પરંતુ રાજ્યના લોકો શિપિંગ કેનાલ પ્રોજેક્ટને રોકવા માટે તેમને માફ કરશે નહીં.
