નીતિશ કુમારનું કદ વધી રહ્યું છે કે ઘટી રહ્યું? પાર્ટી પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ પરંતુ ચૂંટણીના આંકડા કંઈક બીજું જ દર્શાવે છે

આ પહેલા પણ નીતિશ કુમારે જેડીયુમાં પોતાની ઈચ્છા મુજબ ફેરફાર કરીને સાબિત કરી દીધું છે કે, પાર્ટી પર તેમનો સંપૂર્ણ અંકુશ છે. મે 2014માં જીતનરામ માંઝીને સીએમ બનાવવા અને પછી ફેબ્રુઆરી 2015 માં તેમને ‘ફિક્સ’ કરવા એ તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. આ સિવાય 2015 માં જેડીયુ અને આરજેડીની જીતનો શ્રેય આપવામાં આવતા પ્રશાંત કિશોરને પણ 2020માં નીતિશ કુમારે પાર્ટીમાંથી બહાર કાઢીને JDUમાં પોતાની તાકાતનો અહેસાસ કરાવ્યો હતો.

જો કે, હવે સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે, જેડીયુમાં નીતિશ કુમાર સૌથી શક્તિશાળી હોવા છતાં જમીન પર તેમનું કદ ખરેખર કેટલું વધ્યું છે? ચાલો બિહારમાં યોજાયેલી છેલ્લી કેટલીક લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણીના આંકડા જોઈએ:

પાર્ટી	2005ની ચૂંટણી	2010ની ચૂંટણી	2015ની ચૂંટણી	2020ની ચૂંટણી
જેડીયુ બેઠકો	88	115	71	43
જેડીયુ વોટ શેર	20.46%	22.58%	16.40%	19.46%
ભાજપની બેઠકો	55	91	53	74
ભાજપ વોટ શેર	15.65%	16.49%	24.40%	15.39%
આરજેડી બેઠકો	54	22	80	75
આરજેડી વોટ શેર	23.45%	18.84%	18.40%	23.11%

જેડીયુ 2005 માં સૌથી મોટી પાર્ટી બની હતી

નવેમ્બર 2005 માં યોજાયેલી વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ નીતિશ કુમાર બીજી વખત બિહારના સીએમ બન્યા હતા. તેઓ ભાજપ સાથે ગઠબંધન કરીને આ ચૂંટણી લડ્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં જેડીયુને રાજ્યમાં સૌથી વધુ 88 બેઠકો મળી હતી. ભાજપ 55 બેઠકો સાથે બીજી સૌથી મોટી પાર્ટી બની. આરજેડી 54 બેઠકો સાથે ત્રીજા ક્રમે છે. આ ચૂંટણીમાં JDUને 20.46% વોટ મળ્યા હતા. બીજેપી 15.65% વોટ મેળવવામાં સફળ રહી હતી. ત્રીજા સ્થાને રહેલી આરજેડીને 23.45% બેઠકો મળી હતી.

2010માં નીતિશનું કદ વધ્યું

2010 ની ચૂંટણીમાં નીતિશ કુમારની પાર્ટી જેડીયુએ 115 સીટો જીતી હતી. તેમના સહયોગી ભાજપને 91 બેઠકો મળી હતી. લાલુ યાદવની પાર્ટીને 22 વિધાનસભા બેઠકોથી જ સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. આ ચૂંટણીમાં JDU ને 22.58%, BJPને 16.49% અને RJDને 18.84% વોટ મળ્યા હતા.

2015ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 44 બેઠકો ઘટી હતી

2015 માં યોજાયેલી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં નીતિશ કુમારે આરજેડી સાથે મળીને ચૂંટણી લડી હતી. આ ચૂંટણીમાં નીતિશ કુમારની 44 બેઠકો ઘટી હતી. તેમની પાર્ટીએ 71 બેઠકો જીતી હતી જ્યારે લાલુ યાદવની પાર્ટીએ 58 વધુ બેઠકો જીતી હતી એટલે કે તેમની પાર્ટીએ 80 બેઠકો જીતી હતી. ગત ચૂંટણીની સરખામણીએ આ ચૂંટણીમાં ભાજપે 38 બેઠકો ગુમાવવી પડી હતી. ભાજપ માત્ર 53 સીટો જીતી શકી હતી. આ ચૂંટણીમાં ભાજપને 7.94% વધુ વોટ મળ્યા અને તેનો વોટ શેર 24.4% હતો. આરજેડીને 18.4% અને જેડીયુને 16.4% વોટ મળ્યા.

2020માં નીતિશની પાર્ટીને માત્ર 43 સીટો મળી હતી

2020માં નીતિશ કુમારે ભાજપ સાથે મળીને ચૂંટણી લડી હતી. આ ચૂંટણીમાં ભાજપે 74 બેઠકો જીતી હતી. જેડીયુને માત્ર 43 બેઠકો મળી હતી જ્યારે આરજેડી 75 બેઠકો સાથે રાજ્યની સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી હતી. આ ચૂંટણીમાં આરજેડીને 23.11% વોટ મળ્યા, બીજેપી અને જેડીયુને અનુક્રમે 19.46% અને 15.39% વોટ મળ્યા.

લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ સાથે અજાયબીઓ કરી

જો લોકસભા ચૂંટણીની વાત કરીએ તો, 2009 માં નીતીશના નેતૃત્વમાં NDA એ બિહારમાં શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. 2009 માં, NDA દેશના અન્ય રાજ્યોમાં સારું પ્રદર્શન કરી શક્યું ન હતું, પરંતુ બિહારમાં, જેડીયુએ 20 બેઠકો જીતી હતી અને ભાજપે 12 બેઠકો જીતી હતી. અહીં આરજેડી માત્ર 4 સીટો જીતી શકી હતી.

પાર્ટી	2009 એલ.એસ	2014 LS	2019 LS
જેડીયુ બેઠકો	20	4	16
ભાજપ બેઠકો	12	22	17
આરજેડી બેઠકો	4	4	0

આ પછી મોદી યુગના આગમન સાથે બિહારમાં નીતિશનો જાદુ ઓછો જોવા મળ્યો. નીતિશે 2014 માં એકલા હાથે ચૂંટણી લડી હતી અને માત્ર 4 સીટો જીતી શકી હતી, જ્યારે ભાજપે 22 સીટો જીતી હતી. આરજેડી 4 સીટો મેળવવામાં સફળ રહી હતી. આ પછી નીતિશે આરજેડી સાથે 2015 બિહાર ચૂંટણી લડી હતી.

આ પણ વાંચો – JDU પ્રમુખ પદેથી લલન સિંહે આપ્યું રાજીનામું, નીતિશ સંભાળી પાર્ટીની કમાન?

2019 પહેલા નીતીશ ભાજપમાં જોડાયા હતા. તેમણે લોકસભામાં 16 બેઠકો જીતી હતી. બીજેપી 17 સીટો જીતવામાં સફળ રહી હતી જ્યારે આરજેડી પોતાનું ખાતું પણ ખોલી શકી નથી. 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં નીતિશ કુમારની પાર્ટીએ ખૂબ જ નિરાશાજનક પ્રદર્શન કર્યું હતું અને તેમની પાર્ટી માત્ર 43 બેઠકો મેળવી શકી હતી.