Madhya Pradesh, Rajasthan, Chhattisgarh Assembly Election Results : તાજેતરની વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાં, ભાજપે દલિત સમુદાયના ઉમેદવારો માટે અનામત બેઠકો પર વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ અને તેલંગાણાના દલિત સમુદાય માટે આરક્ષિત કુલ 98 બેઠકોમાંથી ભાજપે 57 બેઠકો જીતી છે. જ્યારે કોંગ્રેસ 40 બેઠકો જીતવામાં સફળ રહી છે. છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી (2018)માં, ભાજપે આ 98માંથી 32 બેઠકો જીતી હતી અને કોંગ્રેસને 45 બેઠકો મળી હતી.
પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેલંગાણા એકમાત્ર એવું રાજ્ય હતું જે કોંગ્રેસના હાથમાં ગયું હતું. તેલંગાણામાં એસસી સીટો પર કોંગ્રેસે જોરદાર પ્રદર્શન કર્યું છે. બહુજન સમાજ પાર્ટીનો મુખ્ય આધાર દલિત સમુદાયમાં છે, પરંતુ પાર્ટીએ ચારમાંથી કોઈ પણ રાજ્યમાં દલિતો માટે અનામત બેઠકો જીતી નથી. બસપાને છત્તીસગઢમાં 2.5%, મધ્યપ્રદેશમાં 3.40%, રાજસ્થાનમાં 1.82% અને તેલંગાણામાં 1.37% મત મળ્યા છે. ડેટા પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે BSPને કોઈપણ રાજ્યમાં 4% પણ વોટ મળ્યા નથી.
છત્તીસગઢ: ભાજપ ડબલ SC બેઠકો જીતવામાં સફળ
છત્તીસગઢની 10 SC સીટોમાંથી કોંગ્રેસ છ સીટો જીતવામાં સફળ રહી છે. ગત ચૂંટણીમાં આ સંખ્યા સાત હતી. બીજી તરફ ભાજપે ગત ચૂંટણીની સરખામણીમાં બમણી બેઠકો જીતી છે. 2018ની છત્તીસગઢ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે બે SC સીટો જીતી હતી, આ વખતે તે ચાર સીટો પર ઝંડો ફરકાવવામાં સફળ રહી છે.
કોંગ્રેસે 23,000 થી વધુ મતોના સરેરાશ માર્જિનથી છ SC બેઠકોમાંથી દરેક જીતી હતી. ભાજપે દરેક સીટ માત્ર 17,000થી વધુ મતોના નાના સરેરાશ માર્જિનથી જીતી હતી. કોંગ્રેસના ઉમેદવાર (59.6%) એ SC સીટ સરાઈપાલીમાં સૌથી વધુ વોટ શેર મેળવ્યા છે.
છત્તીસગઢમાં કુલ SC અનામત બેઠકો – 10
| પાર્ટી | 2008 | 2013 | 2018 | 2023 |
| બી જે પી | 5 | 9 | 2 | 4 |
| કોંગ્રેસ | 4 | 1 | 7 | 6 |
| બસપા | 1 | 0 | 1 | 0 |
| અન્ય | 0 | 0 | 1 | 0 |
છત્તીસગઢમાં SC અનામત બેઠકો પર થયેલા કુલ મતોમાંથી ભાજપને 42.0 ટકા અને કોંગ્રેસને 45.9 ટકા મત મળ્યા છે. એસસી સીટો પર ભાજપની વોટ ટકાવારીમાં 12 ટકા અને કોંગ્રેસની વોટ ટકાવારી 0.8 ટકા વધી છે.
મધ્યપ્રદેશઃ કોંગ્રેસની SC અનામત બેઠકો લગભગ અડધી થઈ ગઈ છે
મધ્ય પ્રદેશની 35 SC બેઠકોમાંથી ભાજપે 26 અને કોંગ્રેસે 9 બેઠકો જીતી છે. 2018માં ભાજપે 18 અને કોંગ્રેસે 17 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે તેની 26 બેઠકો આરામથી જીતી લીધી છે. તેણે 20 સીટો પર 50% થી વધુ વોટ શેર મેળવ્યા છે. 10,000થી વધુ મતોના માર્જિનથી 22 બેઠકો જીતી.
SC બેઠકો પર ભાજપનો સૌથી વધુ વોટ શેર ગુના (66.6%)માં જોવા મળ્યો હતો. અલોટ એ SC બેઠક સાબિત થઈ જ્યાં ભાજપે સૌથી વધુ માર્જિન (68,884) સાથે જીત મેળવી. ભાજપે મોટાભાગની SC અનામત બેઠકો 30,000 મતોના માર્જિનથી જીતી હતી.
કોંગ્રેસ માત્ર નવ એસસી સીટો જીતી શકી. દરેક સીટ પર જીતનું સરેરાશ માર્જીન 11,000 વોટથી થોડું વધારે હતું. ગોહાડમાં કોંગ્રેસના વિજેતાને બીજેપીના ઉપવિજેતા કરતા માત્ર 607 મત વધુ મળ્યા હતા. નવમાંથી ચાર બેઠકો એવી હતી કે જ્યાં જીતનું માર્જિન 5,000 મતથી ઓછું હતું.
મધ્ય પ્રદેશમાં કુલ SC અનામત બેઠકો – 35
| પાર્ટી | 2008 | 2013 | 2018 | 2023 |
| બી જે પી | 25 | 28 | 18 | 26 |
| કોંગ્રેસ | 9 | 4 | 17 | 9 |
| બસપા | 0 | 3 | 0 | 0 |
| અન્ય | 1 | 0 | 0 | 0 |
મધ્યપ્રદેશમાં SC અનામત બેઠકો પર થયેલા કુલ મતોમાંથી ભાજપને 51.0 ટકા અને કોંગ્રેસને 40.2 ટકા મત મળ્યા છે. SC બેઠકો પર ભાજપની મત ટકાવારી 9.1 ટકા વધી છે અને કોંગ્રેસની મત ટકાવારી 2.3 ટકા ઘટી છે.
રાજસ્થાન: ભલે નજીવા માર્જિનથી પણ ભાજપ વધુ સીટો જીતવામાં સફળ થાય.
રાજસ્થાનમાં SC અનામતની 34 બેઠકોમાંથી ભાજપે 22 અને કોંગ્રેસે 11 બેઠકો જીતી છે. 2018માં ભાજપે 12 અને કોંગ્રેસે 19 સીટો જીતી હતી. આ વખતે, એક SC સીટ ભાજપના બળવાખોર રિતુ બાનાવતને ગઈ છે, જેમણે ગંભીર રીતે અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડી હતી.
છત્તીસગઢ અને મધ્યપ્રદેશની સરખામણીએ રાજસ્થાનમાં ભાજપની જીત બહુ મોટી નથી. રાજસ્થાનમાં SC બેઠકો પર ભાજપની સરેરાશ જીતનું માર્જિન 20,000 મતોથી થોડું ઓછું છે. જ્યારે કોંગ્રેસ સરેરાશ 24,000 મતોથી જીતી છે.
સૌથી કઠિન હરીફાઈ કાઠુમારમાં જોવા મળી હતી, જ્યાં માત્ર 409 મતોના તફાવતથી જીત અને હાર નક્કી કરવામાં આવી હતી. ભાજપના ઉમેદવાર જીત્યા અને કોંગ્રેસના ઉમેદવાર હાર્યા. સૌથી મોટી જીત શાહપુરામાં જોવા મળી હતી, જ્યાં ભાજપને 59,298 મતોની સરસાઈ મળી છે. જ્યારે ભાજપે 10,000થી ઓછા મતોથી 6 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસે માત્ર 2 બેઠકો જ ઓછા માર્જિનથી જીતી હતી.
રાજસ્થાનમાં કુલ SC અનામત બેઠકો – 34
| પાર્ટી | 2008 | 2013 | 2018 | 2023 |
| બી જે પી | 14 | 32 | 12 | 22 |
| કોંગ્રેસ | 18 | 0 | 19 | 11 |
| અન્ય | 2 | 2 | 3 | 1 |
રાજસ્થાનમાં SC અનામત બેઠકો પર થયેલા કુલ મતોમાંથી ભાજપને 43.5 ટકા અને કોંગ્રેસને 41.3 ટકા મત મળ્યા છે. એસસી સીટો પર ભાજપની વોટ ટકાવારીમાં 4 ટકા અને કોંગ્રેસની વોટ ટકાવારી 0.2 ટકા વધી છે.
તેલંગાણાઃ કોંગ્રેસે પાંચ વર્ષમાં છ ગણી વધુ બેઠકો જીતી છે
તેલંગાણામાં કોંગ્રેસનો વિજય થયો છે. સારા પ્રદર્શનની અસર SC અનામત બેઠકો પર પણ જોવા મળી છે. દલિત ઉમેદવારો માટે અનામત રાજ્યની 19 બેઠકોમાંથી કોંગ્રેસ 14 બેઠકો જીતવામાં સફળ રહી છે. છેલ્લી ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ માત્ર બે બેઠકો જીતી શકી હતી. 2018 માં, શાસક ભારત રાષ્ટ્ર સમિતિ (BRS) એ 16 બેઠકો જીતી હતી, જે આ વખતે ઘટીને પાંચ થઈ ગઈ છે.
તેની 14 બેઠકોમાંથી, કોંગ્રેસે દરેક બેઠકો સરેરાશ 32,000 થી વધુ મતોના માર્જિનથી જીતી હતી. તેનાથી વિપરીત, BRS માત્ર રૂ. 14,000 કરતાં ઓછું સરેરાશ માર્જિન જાળવવામાં સફળ રહ્યું છે. ચેવેલામાં, BRS ઉમેદવારે કોંગ્રેસના ઉમેદવારને 268 મતોના માર્જિનથી હરાવ્યા હતા. કોંગ્રેસે 10,000થી ઓછા મતોથી માત્ર એક બેઠક જીતી છે.
તેલંગાણામાં કુલ SC અનામત બેઠકો – 19
| પાર્ટી | 2009 | 2014 | 2018 | 2023 |
| બી.આર.એસ. | 2 | 13 | 16 | 5 |
| કોંગ્રેસ | 10 | 4 | 2 | 14 |
| ‘ ટીડીપી | 6 | 2 | 1 | 0 |
| બાકી | 1 | 0 | 0 | 0 |
તેલંગાણામાં SC અનામત બેઠકો પર થયેલા કુલ મતોમાંથી કોંગ્રેસને 48.9 ટકા અને BRSને 39.0 ટકા મળ્યા. SC બેઠકો પર કોંગ્રેસની મત ટકાવારી 17.6 ટકા વધી છે અને BRSની મત ટકાવારી 10.7 ટકા ઘટી છે.
આ પણ વાંચો- શહેરીજનોની પાર્ટી હોવાની માન્યતા તોડી, ભાજપે 101માંથી 53 આદિવાસી બેઠકો પણ લીધી
