ગુજરાતમાં તાજેતરના સ્ક્રિનિંગ પરીક્ષણે દર્શાવ્યું છે કે, વધુ પડતો સ્ક્રીન સમય અને સૂર્યપ્રકાશનો અભાવ પ્રી-પ્રાઈમરીના બાળકોની દૃષ્ટિને અસર કરે છે. અઢીથી છ વર્ષની વયના લગભગ 43 ટકા બાળકોની દ્રષ્ટિ નબળી જોવા મળી છે, જેમાંથી લગભગ પાંચમા ભાગને તરત જ ચશ્માની જરૂર પડે છે.
સેટેલાઇટ સ્કૂલ ફોર ચિલ્ડ્રન (SSFC) અને બોડકદેવ સ્કૂલ ફોર ચિલ્ડ્રન (BSFC) દ્વારા નર્સરીથી લઈને સિનિયર કેજી સ્તર સુધીના 1,723 વિદ્યાર્થીઓની તાજેતરની આંખની તપાસમાંથી આ ડેટા લેવામાં આવ્યો છે, જેથી તેઓની આંખો સહિત તેમના સ્વાસ્થ્યનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે. પરિણામોએ પ્રી-પ્રાઈમરી બાળકોની આંખના સ્વાસ્થ્ય અંગે ચિંતાઓ ઊભી કરી છે.
અભ્યાસમાં નાના બાળકોમાં પ્રચલિત નબળી દ્રષ્ટિ ત્રણ પ્રાથમિક કારણોને આભારી છે – અપૂરતી આઉટડોર પ્રવૃત્તિઓ અને સૂર્યપ્રકાશનો સંપર્ક, વધુ પડતો મોબાઈલ-ટીવી સ્ક્રીન સમય, ઇન્ડોર પ્રવૃત્તિઓમાં ઝડપી વધારો અને પોષણયુક્ત ખોરાકનો અભાવ.
ડો. નુતિ શાહ, પીડિયાટ્રિક ઓપ્થેલ્મોલોજિસ્ટ અને સ્ટ્રેબિસમસ સ્પેશિયાલિસ્ટ, જેઓ આંખોની તપાસ કરે છે, તેમણે કહ્યું, “બાળકોમાં બહારની પ્રવૃત્તિઓનો અભાવ અને ટીવી-મોબાઈલ સ્ક્રીન પર વધુ પડતી નિર્ભરતાને કારણે આ બાળકોમાં લાંબા અંતરની દ્રષ્ટિ ઝાંખી થઈ ગઈ છે. આપણે એવી પરિસ્થિતિ તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ કે, જ્યાં 2050 સુધીમાં 50 ટકા વસ્તીમાં માયોપિક (માઈનસ નંબર) હશે, ત્રણ વર્ષની ઉંમરના બાળકો માટે ફરજિયાત આંખની તપાસ કરાવવાનું અને ત્યાર બાદ દર વર્ષે બાળરોગ નેત્ર ચિકિત્સક દ્વારા તપાસ કરાવવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. તમારા બાળકની આંખોની તંદુરસ્તી જાળવવા માટે દિવસમાં બે કલાક આઉટડોર એક્ટિવિટી, સ્ક્રીન ટાઈમ અને સૂર્યપ્રકાશના યોગ્ય એક્સપોઝર સાથે ઈન્ડોર એક્ટિવિટી મર્યાદિત કરવી જરૂરી છે.
પર્યાપ્ત ઘરની બહારના સમય મહત્વ પર ભાર મૂકતા, SSFC પ્રિન્સિપાલ ભાવના શાહે જણાવ્યું હતું કે, “જ્યારથી ભૌતિક શાળાઓ શરૂ થઈ છે, આપણે પેન અને કાગળના શિક્ષણ તરફ વળ્યા છીએ.”
મનન ચોક્સીએ, એક્ઝિક્યુટિવ ડાયરેક્ટર, SSFC અને BSFCએ જણાવ્યું હતું કે, “માતા-પિતાને આ પરિદૃશ્યોથી જાગૃત કરીને, અમે તેમને વધુ ગૂંચવણોને અટકાવવા યોગ્ય તબક્કે સુધારાત્મક પગલાં લેવા માટે સશક્ત બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખીએ છીએ. ગયા વર્ષના આંખના પરીક્ષણના તારણો બાદ, શાળાએ ચોક્કસ અને વ્યવહારુ પરિણામો મળે તે માટે આ વર્ષે નિષ્ણાત બાળ નેત્ર ચિકિત્સકો સાથે સહયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું છે.
આ અઠવાડિયે કેટલાય બાળકો ચશ્મા પહેરેલા જોવા મળ્યા. બીએસએફસીના પ્રિન્સિપાલ અમોલી પટેલે જણાવ્યું હતું કે, “અમને અને માતા-પિતાને બાળકોની અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ વિશે જાણ થતાં જ અમે જોયું કે, તેમાંથી મોટી સંખ્યામાં ચશ્મા પહેરેલા હતા.”
