ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લામાં 2019 માં ખોદકામ દરમિયાન એક હાડપિંજર મળી આવ્યું હતું. ત્યારબાદ આ હાડપિંજર ખુલ્લા મેદાનમાં તંબુની અંદર રાખવામાં આવ્યું હતું પરંતુ હવે તેને વડનગર આર્કિયોલોજીકલ એક્સરપેરિમેંટલ મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવ્યું છે. આ સંગ્રહાલયનું ઉદ્ઘાટન આ વર્ષની શરૂઆતમાં કરવામાં આવ્યું હતું.
આ હાડપિંજર 2019 માં રેલ્વે લાઇનની પાર અનાજના ગોડાઉનમાં ખોદકામ દરમિયાન મળી આવ્યું હતું. ત્યારબાદ આ હાડપિંજર ગુજરાત સરકારને સોંપવામાં આવ્યું હતું. આ હાડપિંજર 1,000 વર્ષથી વધુ જૂનું છે.
18 એપ્રિલના રોજ ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસમાં અહેવાલ પ્રકાશિત થયો હતો કે વડનગરમાં તંબુની અંદર માનવ હાડપિંજર કેવી રીતે રાખવામાં આવે છે અને સરકાર આ હાડપિંજરને ક્યાં રાખવું તે અંગે નિર્ણય લેવાનું વિચારી રહી છે. હવે આ સંદર્ભમાં નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે અને તેને સંગ્રહાલયમાં રાખવામાં આવ્યું છે.
આ પણ વાંચો: ગુજરાત પોલીસે જાલંધરમાં પાકિસ્તાની જાસૂસની ધરપકડ કરી
ટ્રેલરમાં હાડપિંજરને લઈ જવાયું
વર્ષ 2023 થી આ હાડપિંજર વડનગરમાં સરકારી નિવાસસ્થાનના ખુલ્લા મેદાનમાં તાડપત્રી અને કાપડના તંબુમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે માનવ હાડપિંજરને તંબુમાંથી બહાર કાઢવા માટે ક્રેનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો અને તેને ટ્રેલરમાં લઈ જવામાં આવ્યું હતું. આ દરમિયાન ASI અને રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓ હાજર હતા. આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં 5 કલાકથી વધુ સમય લાગ્યો હતો.
આ હાડપિંજર ‘સમાધિ વાલે બાબાજી’ તરીકે જાણીતું છે
નિષ્ણાતો માને છે કે આ હાડપિંજર એવું હતું કે એવું લાગતું હતું કે કોઈને બેસીને સમાધિ આપવામાં આવી હોય. તે સમયે ગુજરાતમાં બધા ધર્મોમાં આ પ્રકારની પ્રથા પ્રચલિત હતી. આ હાડપિંજરને ‘સમાધિ વાલે બાબાજી’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
‘Heritage: Journal of Multidisciplinary Studies in Archaeology’ નામના પેપરમાં આર્કિયોલોજીકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા (ASI) ના ભૂતપૂર્વ સર્કલ ઓફિસર અભિજીત આંબેકર અને અન્ય નિષ્ણાતોએ લખ્યું છે કે આ પ્રકારની સમાધિ 9મી-10મી સદી પહેલાની ગણી શકાય. પેપરમાં લખ્યું છે કે તે સમયે આવી દફનવિધિ ફક્ત ત્રણ અન્ય સ્થળોએ થતી હતી – રાજસ્થાનમાં બાલાથલ, મધ્યપ્રદેશમાં ત્રિપુરી અને મહારાષ્ટ્રમાં આદમ.
