કમલ સૈયદ : ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના વર્તમાન સ્ટેન્ડ-ઓફ સાથે, ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ કેનેડામાં અભ્યાસ કરવાનું વિચારી રહ્યા છે – જેમાંથી નોંધપાત્ર સમૂહ ગુજરાતનો છે – તેમજ તેમના પરિવારો ચિંતિત છે. કેટલાક બિન-નિવાસી ભારતીયો, જેઓ કેનેડામાં ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને આવાસની ઓફર કરી રહ્યા છે, કેનેડાની યુનિવર્સિટીઓમાં જોડાવાનું નક્કી કરેલ છે અથવા ત્યાં પહેલેથી જ અભ્યાસ કરી રહ્યા છે, તેવા વિદ્યાર્થીઓના પરિવારજનોની પૂછપરછથી વ્યસ્ત થઈ ગયા છે.
સુરત સ્થિત ઉદ્યોગપતિ યુનુસ શેખની પુત્રી 2 ઓક્ટોબરે ત્યાંની યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા માટે કેનેડા જવાની છે. “અમારી વિઝા કન્સલ્ટન્સી ફર્મ કહે છે કે, ચિંતા કરવા જેવું કંઈ નથી. પરંતુ ટેલિવિઝન પરના સમાચાર અને આપણે સોશિયલ મીડિયા પર જે જોઈએ છીએ તે ખૂબ જ ચિંતાજનક છે. અમે મારી દીકરી માટે કૉલેજની ફી, રહેવાની સગવડ અને અન્ય ખર્ચ માટે લગભગ 20 લાખ ખર્ચ્યા છે. અમે પ્રાર્થના કરીએ છીએ કે, આગામી થોડા દિવસોમાં બંને દેશો વચ્ચેની સ્થિતિ સામાન્ય થઈ જાય,” તેમણે કહ્યું.
અમદાવાદના રહેવાસી નિર્મલ રાવલનો 21 વર્ષનો પુત્ર અરમાન સપ્લાય ચેઈન મેનેજમેન્ટનો અભ્યાસ કરવા ઓટાવાની યુનિવર્સિટીમાં જોડાવા માટે તૈયાર હતો. જો કે, પરિવારે હવે તેમની યોજનાઓ પર રોક લગાવી દીધી છે.
વકીલ રાવલે કહ્યું, “અમે અરમાનને ઓટાવામાં વધુ અભ્યાસ માટે કેનેડા મોકલવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી હતી. જો કે, અમે પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રક્રિયાને અટકાવી દીધી છે. અમે વધારે જાણતા નથી કે ત્યાં હાલમાં શું પરિસ્થિતિ છે.
અમદાવાદના સ્નાતક, હર્ષ પટેલને કન્ફર્મેશન લેટર મળ્યો છે કે, તેણે ઓટાવાની યુનિવર્સિટીમાં એડમિશન મેળવ્યું છે અને તેણે 6 ઓક્ટોબર પહેલા લગભગ 12 લાખ રૂપિયાની કોર્સ ફી જમા કરવાની રહેશે.
હર્ષે કહ્યું, “જો હું 6 ઓક્ટોબર પહેલા ફી જમા નહીં કરું તો બે વર્ષના નાણાકીય સેવા કાર્યક્રમ માટે મારો પ્રવેશ રદ કરવામાં આવશે.”
તેમના પિતા, વિષ્ણુભાઈ, એક ખાનગી પેઢીમાં કર્મચારી છે, તેઓ ઉમેરે છે: “અમે ફી ચૂકવ્યા પછી ભારતીયો માટે વિઝા સેવા બંધ કરવામાં આવે તો શું? તેના અભ્યાસ માટે મેં લીધેલી લોન હું કેવી રીતે ચૂકવીશ? કારણ કે અમારે કોઈ મિત્રો નથી અથવા ઓટાવામાં સંબંધીઓ, અમારી પાસે કોઈપણ અધિકૃત માહિતીની ઍક્સેસ નથી.”
વડોદરાની 17 વર્ષની છોકરીની માતા હિરલ પરીખે, જે કોમ્પ્યુટર સાયન્સ કરવા જઈ રહી છે, તેણે કહ્યું: “હું આવતા વર્ષે મારી પુત્રીને કેનેડા મોકલવાનું વિચારી રહી છું, પરંતુ હવે અસુરક્ષાની લાગણી અનુભવાઈ રહી છે. મને ખબર નથી કે, શું કરવું. હું અન્ય દેશો માટે મારા વિકલ્પો ખુલ્લા રાખું છું.
તેણીએ પૂછ્યું, “અમે કેનેડાને તેની નીતિઓ માટે પસંદ કર્યું, જેમ કે સેટલમેન્ટ પોલિસી, જે અન્ય દેશોની તુલનામાં વધુ સારી છે. તે પૈસા માટે મૂલ્યવાન છે. પરંતુ હું મારી પુત્રીને આવી સ્થિતિમાં મોકલવામાં આરામદાયક અનુભવતી નથી. તે મારી એકમાત્ર પુત્રી છે, આટલી અનિશ્ચિતતા વચ્ચે હું તેને વિદેશમાં કેવી રીતે મોકલી શકું?.
સુરતની એક પ્રતિષ્ઠિત વિઝા કન્સલ્ટન્સી ફર્મના વડા, વિનય કુમારે જણાવ્યું હતું કે, “સોશિયલ મીડિયા પર ફેક ન્યૂઝ ફેલાઈ રહ્યા છે, જેનાથી વિદ્યાર્થીઓ અને તેમના માતા-પિતા ચિંતિત છે. અમને ઘણા વિદ્યાર્થીઓ અને તેમના વાલીઓ તરફથી કૉલ્સ મળી રહ્યા છે કે, શું તેઓ હજુ પણ ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે કેનેડાની પસંદગી કરી શકે છે. આવતા મહિને જે વિદ્યાર્થીઓની ફ્લાઈટ છે તેઓ પૂછે છે કે, શું તેઓ કેનેડા જઈ શકશે.
“કેટલાક માતા-પિતાએ બેંકો પાસેથી લોન લીધી છે અને જો તેમના બાળકો વિદેશ નહીં જાય તો તેઓને ભારે દેવાનો સામનો કરવો પડશે. અમને કેટલીક બેંકોના કોલ પણ આવ્યા છે કે, શું તેઓ આવી સ્થિતિમાં વિદ્યાર્થીઓની લોનનું વિતરણ કરી શકે છે.
“આપણે એટલું જ કહી શકીએ કે, ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી. જે વિદ્યાર્થીઓને પહેલાથી જ વિઝા મળી ગયા છે, તેઓ તેમના સમયપત્રક મુજબ ઉડાન ભરી શકે છે. જે વિદ્યાર્થીઓએ અરજી કરી છે અથવા વિદ્યાર્થી વિઝા માટે અરજી કરી રહ્યા છે, તેમને પણ કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડશે નહીં. અમે સમજાવ્યું કે, કેનેડાની સરકારે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને પહેલાથી જ આપવામાં આવેલા વિઝા રદ કર્યા નથી.,” વિનયે જણાવ્યું હતું કે, સુરતમાંથી ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે કેનેડા જતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં 90 ટકાનો વધારો થયો છે, કોવિડ-19 મહામારી પછી.
કેનેડાના બેરીના રહેવાસી અને મૂળ ઉત્તર પ્રદેશના વતની ઈમરાન શેખે જણાવ્યું હતું કે, “હું છેલ્લા બે દાયકાથી બેરીમાં રહેતો કેનેડિયન નાગરિક છું. મારી પાસે બે ઘરો છે, જે હું બેરીની કોલેજોમાં ભણતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને ભાડે આપું છું. મને આગામી જાન્યુઆરીમાં બેરીમાં આવનારા સેંકડો ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની પૂછપરછ મળી છે, જેઓ ભાડે રહેવા માંગે છે.”
“હાલમાં, મને નિયમિતપણે વિદ્યાર્થીઓ અને તેમના વાલીઓ તરફથી કૉલ્સ આવી રહ્યા છે. તેઓ ચિંતિત છે. મેં તેમને કહ્યું કે, ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી, બધું સામાન્ય છે. આ મુદ્દો બે દેશો વચ્ચેનો છે અને વિદ્યાર્થીઓને કોઈ અસર થશે નહીં. કાયદાનું પાલન કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે, કેનેડામાં ચિંતા કરવાની કંઈ નથી. ભારત અને કેનેડા વચ્ચેની વર્તમાન સ્થિતિ આગામી દિવસોમાં ઉકેલી લેવામાં આવશે.
સુરતના સોફ્ટવેર એન્જિનિયર આયુષ પટેલ, જેઓ ટોરોન્ટો જિલ્લાના સ્કારબરોમાં રહે છે, જણાવ્યું હતું કે, કેનેડામાં પરિસ્થિતિ શાંતિપૂર્ણ છે. “હું છેલ્લા 10 વર્ષથી કેનેડામાં રહું છું. મને ભારતમાં મારા ચિંતિત સંબંધીઓના ફોન આવી રહ્યા છે પરંતુ મેં તેમને કહ્યું કે, અહીં ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી. હું કેનેડિયન કંપનીમાં કામ કરું છું અને મારી સાથે સારો વ્યવહાર કરે છું. અમે પરિવાર સાથે રેસ્ટોરન્ટમાં જઈએ છીએ ત્યારે પણ સ્થાનિક રહેવાસીઓ અમારી સાથે સારો વ્યવહાર કરે છે.
આ પણ વાંચો – કેનેડામાં હિન્દુઓને ધમકી આપનાર ખાલિસ્તાની આતંકવાદી પન્નુ સામે મોટી કાર્યવાહી, NIA એ અમૃતસર-ચંદીગઢની સંપત્તિ કરી જપ્ત
વડોદરા સ્થિત શૈક્ષણિક સલાહકાર સંજય ચાવડાએ આશા વ્યક્ત કરી હતી કે, જાન્યુઆરી સુધીમાં, કેનેડિયન યુનિવર્સિટીઓ માટેના આગામી એડમિશન ઈન્ટેક દરમિયાન, બંને દેશો તેમના મતભેદોને ઉકેલી લેશે.
તેમણે કહ્યું, “સામાન્ય રીતે સપ્ટેમ્બરના ત્રીજા સપ્તાહમાં, કેનેડામાં અભ્યાસ કરવાનું પસંદ કરતા વિદ્યાર્થીઓ પાનખર સત્ર માટે તેમના વિઝા મેળવે છે. કેનેડાની કોલેજો માટે ઓક્ટોબર અને નવેમ્બરમાં ખૂબ જ ઓછી સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીઓ અરજી કરે છે. આગામી મોટું ઈન્ટેક જાન્યુઆરીમાં થાય છે, જેની મને અસર થઈ શકે છે, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં બંને દેશોએ તેમના મતભેદોને ઉકેલી લેવા જોઈએ.”
(ગાંધીનગરમાં પરિમલ ડાભી, અમદાવાદમાં રિતુ શર્મા અને રિજિત બેનર્જીના ઇનપુટ્સ સાથે)
