મહેસાણામાં 17-18 વર્ષની વયના લગભગ 39 ટકા યુવાનો કોઈ શાળા કે કોલેજમાં નોંધાયેલા નથી, 51 ટકા ભાગાકાર સહિતની પાયાની ગાણિતિક ગણતરીઓ પણ કરી શકતા નથી અને 34 ટકા અંગ્રેજીમાં સરળ વાક્યો પણ વાંચી શકતા નથી. બુધવારે જાહેર કરાયેલ એન્યુઅલ સ્ટેટસ ઑફ એજ્યુકેશન રિપોર્ટ (ASER) 2023 માં ચોંકાવનારા આંકડાઓ સામે આવ્યા છે. રિપોર્ટમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે, ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સ્માર્ટફોનનો વપરાશ વધ્યો હોવા છતાં, યુવાનો દ્વારા મોબાઈલ ફોનનો ઉપયોગ શિક્ષણ માટે જરૂરી નથી.
ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના 60 ગામોમાં કુલ 1,191 ઘરોનો સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં 14-18 વયજૂથના કુલ 1,301 યુવાનો, 14-16 વયજૂથના 836 યુવાનો અને 17-18 વયજૂથના 465 યુવાનોનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, “પ્રથમ એજ્યુકેશન ફાઉન્ડેશન દ્વારા 2005 થી હાથ ધરવામાં આવેલ, વાર્ષિક સ્ટેટસ ઑફ એજ્યુકેશન રિપોર્ટ (ASER) એ મોટા પાયે નાગરિકોની આગેવાની હેઠળનો ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણ છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય એ સમજવાનો છે કે ગ્રામીણ ભારતમાં બાળકો શાળામાં નોંધાયેલા છે કે કેમ અને તેઓ શીખી રહ્યા છે કે કેમ.” રેખાંકિત કરે છે.
ASER 2023 ‘Beyond Basics’ રિપોર્ટ ગ્રામીણ ભારતમાં 14-18 વય જૂથને હાઇલાઇટ કરે છે, એક જૂથ જે ASER 2017નું પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતું હતું. ગુજરાતમાં મહેસાણા પસંદ કરવા અંગે, ગુજરાતમાં પ્રથમ પ્રોગ્રામ ઓફિસર રેણુ સેઠે ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું હતું કે, “મહેસાણાનો સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો કારણ કે, તે અન્ય કરતા વધુ વ્યવહારુ છે. આ જ જિલ્લાને 2017માં પણ આવરી લેવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે પણ શક્ય હોય ત્યારે, અમે એક જ જિલ્લાને આવરી લઈએ છીએ, જો કે તે સમગ્ર રાજ્યનું પ્રતિનિધિત્વ કરતું નથી.
રિપોર્ટ અનુસાર, મહેસાણામાં 14-16 વયજૂથના 13.8 ટકા લોકો શાળા કે કોલેજોમાં નોંધાયેલા નથી. 19.5 ટકા પર, આવી છોકરીઓ છોકરાઓની સંખ્યા (7.7 ટકા) કરતા બમણી છે. લગભગ 23 ટકા છોકરાઓ અને 19 ટકા છોકરીઓએ છેલ્લા મહિનામાં 15 દિવસથી વધુ સમય માટે ઘરના કામ સિવાય કામ કર્યું હતું.
સરેરાશ, 14-18 વય જૂથના 22.7 ટકા યુવાનો, અથવા 5માંથી 1, કોઈપણ શાળા કે કોલેજમાં નોંધાયેલા નથી. જેમાં 26.1 ટકા છોકરીઓ અને 19.2 ટકા છોકરાઓનો સમાવેશ થાય છે. અહેવાલ દર્શાવે છે કે, 14-16 વર્ષની વયના 11.6 ટકા યુવાનો “ગ્રેડ 2 સ્તર પર ટેક્સ્ટ વાંચી શકતા નથી”. વધુમાં, 47 ટકા લોકો ભાગાકારને લગતી મૂળભૂત ગાણિતિક ગણતરીઓ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા અને 37.3 ટકા અંગ્રેજીમાં વાક્યો વાંચી શક્યા નહીં.
17-18 વય જૂથમાં, 14.8 ટકા યુવાનો “ગ્રેડ 2 સ્તરનું લખાણ વાંચવામાં નિષ્ફળ ગયા”, અને 51.8 ટકા ભાગ લેવામાં નિષ્ફળ ગયા, 34.1 ટકા સરળ અંગ્રેજી વાક્યો વાંચવામાં નિષ્ફળ ગયા.
લગભગ 65 ટકા છોકરીઓ સૂચનાઓ વાંચી શકે છે, તેમને પૂછવામાં આવેલા ચારમાંથી ઓછામાં ઓછા ત્રણ પ્રશ્નો સમજી શકે છે અને જવાબ આપી શકે છે, જ્યારે 14-16 વર્ષની વય જૂથના 76.6 ટકા છોકરાઓ છે.
1,300 થી વધુ યુવાનોના નમૂનામાં, છોકરીઓનો એક વર્ગ (14.8 ટકા) અને છોકરાઓ (15.2 ટકા) પોલીસમાં જોડાવા ઈચ્છે છે. જો કે, માત્ર 1.4 ટકા છોકરાઓએ કહ્યું કે, તેઓ પોતાનું અથવા કુટુંબનો વેપાર રાખવા માંગે છે, 22.7 ટકા છોકરીઓ અને 19 ટકા છોકરાઓએ કહ્યું કે, તેઓ જાણતા નથી કે તેમની કાર્ય આકાંક્ષા શું છે.
14-16 વર્ષની વયના લગભગ 96 ટકા યુવાનો પાસે ઘરે સ્માર્ટ ફોન છે, જ્યારે 96.7 ટકા તેનો ઉપયોગ કરી શકે છે. જો કે, તેમાંથી માત્ર 66.7 ટકાએ સંદર્ભ સપ્તાહમાં ઓછામાં ઓછી એક શિક્ષણ સંબંધિત પ્રવૃત્તિ ઓનલાઈન કરી હતી, જ્યારે 92 ટકા લોકોએ કોઈપણ સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
આ પણ વાંચો – અમદાવાદ : ગુજરાતી સિંગર કિંજલ દવે ‘ચાર ચાર બંગડી વાડી ગાડી’ ગીત ગાઈ ફસાઈ, કોર્ટે ફટકાર્યો રૂ. 1 લાખનો દંડ
આ તારણોનો ઉલ્લેખ કરતાં, શેઠે જણાવ્યું હતું કે, “આ અહેવાલમાં યુવાનો શું ઈચ્છે છે તે અંગેના ડેટા શેર કરવા કરતાં વધુ ચર્ચાના મુદ્દા ઉભા કરે છે, જે આખરે વર્કફોર્સ બનશે. 2018 થી સ્માર્ટફોન યુઝર્સની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે, જે યુવાનો માટે અમને માર્ગદર્શન આપવા માટે એક શ્રેષ્ઠ તક છે. “જો કે હું તેના મનોરંજનના ઉપયોગના નુકસાનને અવગણી રહ્યો છું, આ એક શોધ છે જેને આપણે અવગણી શકતા નથી.”
સમાન વલણો 17-18 વય જૂથમાં ઉભરી આવ્યા હતા, જેમાંથી 97.8 ટકા સ્માર્ટફોનની માલિકી ધરાવે છે અને તેનો ઉપયોગ કરી શકે છે. પરંતુ માત્ર 56 ટકા લોકોએ સંદર્ભ સપ્તાહમાં ઓછામાં ઓછી એક શિક્ષણ-સંબંધિત ઑનલાઇન પ્રવૃત્તિ માટે ઉપકરણનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
