Success Story: આજકાલ દેશના ઘણા યુવાનો શહેરમાં ઉચ્ચ પગારવાળી નોકરીઓ છોડીને ગામડાઓમાં ખેતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. તેઓ વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને આધુનિક ખેતી કરે છે, જેનાથી વાર્ષિક લાખો રૂપિયાની આવક થાય છે. અત્યાર સુધીમાં તમે આવા ઘણા પ્રગતિશીલ ખેડૂતોની પ્રેરણાદાયી યાત્રાઓ વિશે જાણ્યું જ હશે. હવે આપણે આવા જ એક ખેડૂતની પ્રેરણાદાયી યાત્રા વિશે જાણીશું.
પ્રદીપ કુમાર દ્વિવેદી પ્રયાગરાજના રહેવાસી છે. તે ઓર્ગેનિક ખેતીમાંથી કરોડો રૂપિયા કમાઈ રહ્યા છે. તેમણે ક્વિનોઆ, મોરિંગા અને ચિયા જેવા પાકો દ્વારા 40,000 ખેડૂતોને સશક્ત બનાવ્યા છે, જેનાથી કૃષિ અને મૂલ્યવર્ધિત ઉત્પાદનોમાંથી વાર્ષિક રૂ. 48 કરોડની આવક થઈ છે. આ સફળતા તેમની ટેકનિકલ પૃષ્ઠભૂમિ, કોર્પોરેટ અનુભવ અને કૃષિ પ્રત્યેના જુસ્સાનું પરિણામ છે.
પ્રદીપ કુમાર દ્વિવેદી પ્રયાગરાજના એક પ્રગતિશીલ ખેડૂત છે. તેમણે ઓર્ગેનિક ખેતી દ્વારા જબરદસ્ત સફળતા મેળવી છે. તેમણે કાનપુરના HBTIમાંથી ફૂડ સાયન્સમાં B.Tech પૂર્ણ કર્યું છે. અને કેમિકલ એન્જિનિયરિંગમાં એમ.ટેક. કર્યું છે. કૃષિ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશતા પહેલા, પ્રદીપ પાસે સંશોધન અને વિકાસ, ઉત્પાદન એન્જિનિયરિંગ, ગુણવત્તા વિશ્લેષણ (QA), ગુણવત્તા નિરીક્ષણ (QC) અને પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ ક્ષેત્રોમાં 26 વર્ષનો અનુભવ છે. ખોરાક, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, રસાયણો, હર્બલ્સ અને FMCG જેવા ઉદ્યોગોમાં કામ કર્યું છે.
ઊંચા પગારવાળી નોકરી છોડી દીધી અને ખેતી શરૂ કરી
પ્રખ્યાત બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓમાં લાંબા સમય સુધી કામ કર્યા પછી, પ્રદીપના મનમાં ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થવા લાગ્યા. તેઓ તેમની કારકિર્દીની ટોચ પર હતા. આખરે તેમણે 2010 માં નોકરી છોડીને ઓર્ગેનિક ખેતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું નક્કી કર્યું. તેમણે ફતેહપુર જિલ્લામાં કુલ 300 એકર જમીન પર ખેતી અને કોન્ટ્રાક્ટ ફાર્મિંગ શરૂ કર્યું. આ પહેલ મજબૂત શૈક્ષણિક અને વ્યાવસાયિક પૃષ્ઠભૂમિ પર આધારિત હતી.
આ પણ વાંચો: લગ્નની તૈયારી કરતી વખતે એક વિચાર આવ્યો અને બની ગયા બિઝનેસમેન; હવે કમાઈ રહ્યા છે કરોડો
દક્ષિણ અમેરિકામાં પેરુની યાત્રા દરમિયાન પ્રદીપને ક્વિનોઆ મળ્યું. તેમણે તેને ભારતીય ખેડૂતો સમક્ષ રજૂ કરવાનું નક્કી કર્યું. તેમણે ફતેહપુરના બહુઆ ગામમાં ચાર ખેડૂતો સાથે ક્વિનોઆની ખેતી શરૂ કરી. આનાથી ક્વિનોઆની ખેતીના ફાયદાઓ જાણવા મળ્યા. શરૂઆતમાં, ખેડૂતોને મનાવવા અને ખરીદદારો શોધવાનું સરળ કાર્ય નહોતું. પરંતુ, તેમની દ્રઢતા રંગ લાવી. આજે, તેઓ છ રાજ્યોમાં 40,000 ખેડૂતો સાથે કામ કરે છે. તેઓ ક્વિનોઆ, ચિયા બીજ, મૂળા, સલગમ, રતાળ વગેરેની ખેતી કરે છે.
અનેક પુરસ્કારોથી સન્માનિત
પ્રદીપની વ્યવસાયિક વ્યૂહરચનાનો મુખ્ય હેતુ ખેડૂતોને બીજ અને તકનીકી સહાય પૂરી પાડવાનો છે. અને લણણી પછીની પ્રક્રિયા પૂરી પાડીને તેમને ટેકો આપવો. તેઓ ખેડૂતો પાસેથી સીધા જ ઉત્પાદન ખરીદીને અને વેચાણનું સંચાલન જાતે કરીને બજાર ઉપલબ્ધતાની મહત્વપૂર્ણ સમસ્યાનું નિરાકરણ લાવે છે. પ્રદીપની સંશોધન અને વિકાસ ટીમ કૃષિ ઉત્પાદનોના મૂલ્યવર્ધન પર કામ કરે છે. તેમણે પોતાની સફર પાંચ લાખ રૂપિયાના વાર્ષિક ટર્નઓવરથી શરૂ કરી હતી. આજે, તેમના વ્યવસાયનું વાર્ષિક ટર્નઓવર લગભગ રૂ.48 કરોડ છે. પ્રદીપને ઘણા પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. આમાં શ્રેષ્ઠ ઉદ્યોગસાહસિક પુરસ્કાર (2016), શ્રેષ્ઠ નવીન ઓર્ગેનિક ઉત્પાદન ઉત્પાદન પુરસ્કાર (2018), અને શ્રેષ્ઠ ઓર્ગેનિક ખેડૂત પુરસ્કાર (2021)નો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ભારતમાં ક્વિનોઆની ખેતી પર એક પુસ્તક પણ લખ્યું છે.
