મે 2022 માં હિંડનબર્ગના અહેવાલમાં અદાણી જૂથમાં કથિત અનિયમિતતાઓને ધ્વજાંકિત કરવાના સંપૂર્ણ આઠ મહિના પહેલા મોરિશિયન નાણાકીય નિયમનકાર ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસીસ કમિશન (FSC) એ બેના નિયંત્રણ શેરધારક ઇમર્જિંગ ઇન્ડિયા ફંડ મેનેજમેન્ટ લિમિટેડ (EIFM) ના વ્યવસાય અને રોકાણના લાઇસન્સ રદ કર્યા. મોરેશિયસ સ્થિત ફંડ્સ કે જેઓ લિસ્ટેડ અદાણી કંપનીઓમાં રોકાણ કરે છે અને હવે તપાસ હેઠળ છે.
FSC એન્ફોર્સમેન્ટ કમિટીના નિર્ણયમાં EIFM દ્વારા મની લોન્ડરિંગને અંકુશમાં લેવા અને કોર્પોરેટ ગવર્નન્સને સુનિશ્ચિત કરવાના કાયદાની કેટલીક જોગવાઈઓનો ભંગ કરવામાં આવ્યો હોવાનો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો.
12 મે, 2022 ના રોજ તેની લાયસન્સ રદ કરવાની નોટિસમાં જેની એક નકલ નિયમનકારની વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે, FSC એ જણાવ્યું હતું કે EIFM એ નાણાકીય સેવા અધિનિયમ, સિક્યોરિટીઝ એક્ટ, ફાઇનાન્સિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અને એન્ટિની વિવિધ કલમોનો “ભંગ કર્યો” -મની લોન્ડરિંગ રેગ્યુલેશન્સ (2003 અને 2018) અને કોડ ઓન ધ પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ અને ટેરરિસ્ટ ફાઇનાન્સિંગ.
આ કથિત ભંગ ક્લાઈન્ટો અને વ્યવહારો, એકાઉન્ટિંગ અને ઓડિટીંગ ધોરણોના રેકોર્ડ જાળવવા પર બિન-પાલન સાથે સંબંધિત છે. પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) હેઠળ સેબીના રેકોર્ડ્સ દર્શાવે છે કે, તપાસ હેઠળના 13 વિદેશી અદાણી રોકાણકારોમાંથી બે ઇમર્જિંગ ઈન્ડિયા ફોકસ ફંડ્સ અને EM રિસર્જન્ટ ફંડ EIFMને તેમના નિયંત્રક શેરહોલ્ડર તરીકે જાહેર કર્યા હતા તે જોતાં આનું મહત્વ છે. લાયસન્સ રદ કરવાનો અર્થ એ છે કે EIFM, અસરકારક રીતે કામગીરીને સમાપ્ત કરવાનું શરૂ કર્યું.
આની પુષ્ટિ કરતા એફએસસીના પ્રવક્તાએ ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને કહ્યું કે “જ્યારે લાઇસન્સ રદ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે કાયમી ધોરણે હોય છે. રદ્દીકરણને પગલે… લાઇસન્સધારકોને તેમના વ્યવસાયના વ્યવસ્થિત વિસર્જન અને તેમની જવાબદારીઓના નિકાલ માટે જરૂરી કાર્યવાહી શરૂ કરવા માટે નિર્દેશિત કરવામાં આવે છે.”
EIFM ના લાયસન્સ રદ કરવાના સૂચિતાર્થ વિશે પૂછવામાં આવતા, અદાણી જૂથના પ્રવક્તાએ કહ્યું: “અમે સ્વતંત્ર વ્યક્તિગત શેરધારકોને લગતી બાબતો પર ટિપ્પણી કરી શકીશું નહીં.” EIFM, આકસ્મિક રીતે, હિન્ડેનબર્ગ રિપોર્ટમાં કોઈ ઉલ્લેખ મળ્યો નથી. FSC મુજબ, EM રિસર્જન્ટ ફંડ ફેબ્રુઆરી 2022 માં વિસર્જન કરવામાં આવ્યું હતું જ્યારે ઇમર્જિંગ ઇન્ડિયા ફોકસ ફંડ્સ જીવંત કંપની છે.
આ જાન્યુઆરીમાં હિન્ડેનબર્ગ રિપોર્ટના પ્રકાશન પછી, મોરિશિયન એફએસસીના ટોચના અધિકારીએ એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે, મોરિશિયસમાં અદાણી જૂથ સાથે સંકળાયેલી સંસ્થાઓના “પ્રારંભિક મૂલ્યાંકન” માં કાયદાનો કોઈ ભંગ થયો નથી.
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે એફએસસીના પ્રવક્તાને પૂછ્યું કે શું EIFM તે મૂલ્યાંકનનો ભાગ છે. પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે FSC “આ બાબતે વધુ માહિતી શેર કરવામાં અસમર્થ છે કારણ કે તે FSA ની જોગવાઈઓ દ્વારા તેના લાઇસન્સધારકો વિશેની ગોપનીય માહિતી શેર કરવાની ક્ષમતામાં અવરોધિત છે.”
નોંધપાત્ર રીતે, EIFMને મોરેશિયસની ફાઇનાન્સિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અને એન્ટિ-મની લોન્ડરિંગ રેગ્યુલેશન્સના 2003 અને 2018 બંને સંસ્કરણોના ભંગ બદલ દોષિત ગણવામાં આવી હતી.
માર્ચ-એપ્રિલ 2018 દરમિયાન, છેલ્લા ઉપલબ્ધ રેકોર્ડ્સ મુજબ, EIFMના બે મોરેશિયસ ફંડ્સ પાસે અદાણી પાવર લિમિટેડનો 3.9%, અદાણી ટ્રાન્સમિશન લિમિટેડનો 3.86%, અને ઓછામાં ઓછો, અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝ લિમિટેડનો 1.73% હિસ્સો હતો.
ગયા મહિને, રિપોર્ટર્સના કોન્સોર્ટિયમ, ઓર્ગેનાઈઝ્ડ ક્રાઈમ એન્ડ કરપ્શન રિપોર્ટિંગ પ્રોજેક્ટ (OCRP) દ્વારા એક્સેસ કરાયેલા દસ્તાવેજોના આધારે, બ્રિટિશ દૈનિક ફાઈનાન્સિયલ ટાઈમ્સે દાવો કર્યો હતો કે અદાણીના શેરોમાં લેવાલી અને વેપાર કરવા માટે, અજાણ્યા સ્ત્રોતોમાંથી ભંડોળ બે બ્રિટિશ વર્જિન આઈલેન્ડ શેલ દ્વારા વહન કરવામાં આવ્યું હતું. કંપનીઓ – યુનાઈટેડ આરબ અમીરાતની રાષ્ટ્રીય નાસેર અલી શાબાન આદિલની ગલ્ફ એશિયા ટ્રેડ એન્ડ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ લિમિટેડ અને તાઈવાનની રાષ્ટ્રીય ચાંગ કુંગ-લિંગની લિંગો ઈન્વેસ્ટમેન્ટ લિમિટેડ — ઈમર્જિંગ ઈન્ડિયા ફોકસ ફંડ્સ (મોરિશિયસ) અને ઈએમ રિસર્જન્ટ ફંડ (મોરેશિયસ) દ્વારા વૈશ્વિક તકો ફંડ (મોરેશિયસ) હેઠળ બર્મુડા).
આ બંને વ્યક્તિઓ અદાણી ગ્રુપના ચેરપર્સન ગૌતમ અદાણીના ભાઈ વિનોદ અદાણીના સહયોગી હતા. પાન્ડોરા પેપર્સ તપાસના ભાગ રૂપે ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ દ્વારા એક્સેસ કરાયેલ ઓફશોર કોર્પોરેટ સર્વિસ પ્રોવાઈડર ટ્રાઈડેન્ટ ટ્રસ્ટના રેકોર્ડ્સ દર્શાવે છે કે BVI માં નોંધાયેલ આ બે શેલ કંપનીઓ, ખરેખર, અદાણી જૂથ સાથે જોડાયેલી હતી.
