Tax Deduction Claim On Education Loan : ટેક્સ પ્લાનિંગ કરવું આવશ્યક છે. દરેક કરદાતા ઓછામાં ઓછો આવકવેરો ચૂકવવો પડે તેની માટે વિવિધ ટેક્સ ફ્રી બચત યોજનામાં રોકાણ કરે છે તેમજ કર મુક્તિ અને ટેક્સ ડિડક્શન સહિત અલગ અલગ રીતે કર લાભો મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે. જો તમે એજ્યુકેશન લોન લીધી છે તો તમે પણ આ લોન માટે ચૂકવેલા વ્યાજ દર પર ટેક્સ ડિડક્શનનો ફાયદો ઉઠાવી શકો છો. અહીં આવા જ કેટલાક પ્રશ્ન અને તેમના જવાબ આપવામાં આવ્યા છે, જે તમારી મૂંઝવણો દૂર કરશે.
પ્રશ્ન : હું એક વ્યક્તિગત કરદાતા છું અને મારી પુત્રી જે વિદેશમાં આંતરરાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક સંસ્થામાં અભ્યાસક્રમ કરી રહી છે તેના વતી એજ્યુકેશન લોન લેવાનો ઇરાદો છું. દીકરીના શિક્ષણના હેતુ માટે લીધેલી આવી શૈક્ષણિક લોન પર ચૂકવવામાં આવતા વ્યાજને મારા ટેક્સ રિટર્નમાં ટેક્સ કપાત તરીકે ક્લેમ કરી શકાય કે કેમ તે અંગે માર્ગદર્શન આપો. વધુમાં, શું આવી કર કપાત ભારતીય અભ્યાસક્રમો માટે મેળવેલી એજ્યુકેશન લોન સુધી મર્યાદિત હશે કે વિદેશી અભ્યાસક્રમો માટે ઉપલબ્ધ છે?
આરએસએમ ઈન્ડિયાના સ્થાપક ડૉ. સુરેશ સુરાના ઉપરોક્ત પ્રશ્નના જવાબમાં જણાવે છે કે, વ્યક્તિ દ્વારા પોતાના અથવા તેના કોઈપણ સંબંધીઓ માટે ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માટે સ્પષ્ટ ધિરાણકર્તાઓ (જેમ કે બેંકો વગેરે જેવી નાણાકીય સંસ્થાઓ અથવા કોઈપણ માન્ય ચેરિટેબલ સંસ્થા) પાસેથી લીધેલી લોન પરનું વ્યાજ આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 (જે’આઈટી એક્ટ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે) ના 80E હેઠળ કર કપાત તરીકે દાવો કરી શકાય છે.
આવા પ્રકારના કર કપાતનો દાવો પ્રારંભિક આકારણી વર્ષ અને પ્રારંભિક આકારણી વર્ષ બાદ તરત જ 7 આકારણી વર્ષોના સંબંધમાં અથવા જ્યાં સુધી સંપૂર્ણ વ્યાજ ચૂકવવામાં ન આવે ત્યાં સુધી, બેમાંથી જે વહેલું હોય ત્યાં સુધી દાવો કરી શકાય છે.
દાખલા તરીકે, જો કરદાતાએ નાણાકીય વર્ષ 2020-21 (એટલે કે આકારાણી વર્ષ 2021-22) થી વ્યાજ ચૂકવવાનું શરૂ કર્યું હોય, તો કર કપાતનો દાવો નાણાકીય વર્ષ 2020-21 (આકારાણી વર્ષ 2021-22) થી નાણાકીય વર્ષ 2028-29 (આકારાણી વર્ષ 2029-) કરી શકાય છે. 30) અથવા જો નાણાકીય વર્ષ 2028-29 (આકારાણી વર્ષ 2029-30) પહેલાં લોનની સંપૂર્ણ ચુકવણી થઈ ગઈ હોય, તો લોનની સમાપ્તિના આવા સમયગાળા સુધી કપાતનો દાવો કરવામાં આવશે. અહીં, કરદાતા લોન ઇએમઆઈની મુખ્ય રકમનો દાવો કરી શકતા નથી પરંતુ કર કપાત તરીકે માત્ર વ્યાજની રકમ પર જ દાવો કરી શકે છે.
શું અન્ય માટે લીધેલી એજ્યુકેશન લોન પર કર કપાતનો દાવો કરી શકાય?
કરદાતા 80E હેઠળ આવી કર કપાતનો દાવો કરી શકે છે જેમાં તેણે તેના શિક્ષણ માટે અથવા તેના કોઈપણ સંબંધીના શિક્ષણ માટે આવી શિક્ષણ લોન મેળવી છે જેમાં તે વ્યક્તિના જીવનસાથી અને બાળકો અથવા તે વિદ્યાર્થી કે જેના માટે વ્યક્તિ કાયદેસર છે. વાલી એ એ બાબતનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે કે, માત્ર નિર્દિષ્ટ ધિરાણકર્તાઓ પાસેથી મેળવેલ શૈક્ષણિક લોન પર કર કપાત તરીકે દાવો કરી શકાય છે.
તદનુસાર, મિત્રો, કુટુંબીજનો, વગેરે જેવા કોઈપણ વ્યક્તિ (ઉલ્લેખિત ધિરાણકર્તાઓ સિવાય) પાસેથી લીધેલી એજ્યુકેશન લોન ઇન્કમ ટેક્સ એક્ટના 80E હેઠળ કર કપાત તરીકે દાવો કરવાને પાત્ર રહેશે નહીં.
કેવા પ્રકારની એજ્યુકેશન લોન પર ટેક્સ ડિડક્શન કરી શકાય?
ઉપરાંત, સેક્શન 80ઈ માટે આવશ્યક છે કે કર કપાતનો દાવો કરવા માટે, શૈક્ષણિક લોન માત્ર ઉચ્ચ શિક્ષણના હેતુ માટે જ લેવી જોઈએ. હાયર એજ્યુકેશન એ કેન્દ્ર સરકાર અથવા રાજ્ય સરકાર અથવા સ્થાનિક સત્તા દ્વારા અથવા કેન્દ્ર સરકાર અથવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા અધિકૃત કોઈપણ અન્ય સત્તા દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત કોઈપણ શાળા, બોર્ડ અથવા યુનિવર્સિટીમાંથી સિનિયર સેકન્ડરી એક્ઝામિનેશન અથવા તેની સમકક્ષ પાસ કર્યા બાદના અભ્યાસના કોઈપણ અભ્યાસક્રમ હોઇ શકે છે.
આ પણ વાંચો | ફાસ્ટેગમાંથી ભૂલથી પૈસા કપાઈ ગયા છે, ક્યા ફરિયાદ કરવી, કેટલા દિવસમાં રિફંડ મળશે? અહીં જાણો
આમ, કરદાતા તેની પુત્રી માટે શૈક્ષણિક લોન પર ચૂકવવામાં આવેલા વ્યાજની કપાતનો દાવો કરી શકે છે કારણ કે બાળકો સેક્શન 80ઈ હેઠળની પરિભાષિત સંબંધની વ્યાખ્યામાં આવે છે. પુના ઇન્કમ –ટેક્સ એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલના ચુકાદામાં, નીતિન શાંતિલાલ મુથિયન vs DCIT (2015) taxmann.com 416 (પુના)ના કેસમાં જે તારણ કાઢ્યું છે કે કલમ 80E હેઠળ કપાતનો દાવો કરવા માટે, એવી કોઈ શરત નથી કે માત્ર ભારત ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવું જોઈએ.
(Disclaimer : ઉપરોક્ત મંતવ્યો અને તથ્યો એક્સપર્ટ્સના છે. તે gujarati.indianexpress.comના મંતવ્યો નથી.)
